milk

ಪಶು ಹಾಲಿನ ಪಾನ, ರೋಗಗಳಿಗೆ ಆಹ್ವಾನ

spandanametabolics Modern Food , , , , 0 Comment

ಹಾಲಿನ ಬಗ್ಗೆ ಕೆಟ್ಟದ್ದನ್ನು ಹೇಳಿದರೆ ಒಪ್ಪುವವರ ಸಂಖ್ಯೆಯು ಅತಿ ವಿರಳ. ಮನುಷ್ಯನ ಜೀವನದೊಂದಿಗೆ ಬಹಳ ಭಾವನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಬೆರೆತಿರುವ ‘ಆಹಾರ’ವೆಂದರೆ ಹಾಲು. ಹುಟ್ಟಿದ ಘಳಿಗೆಯಿಂದ ಕೊನೆಯ ತನಕ ಮನುಷ್ಯನು ಸೇವಿಸುವ ‘ಆಹಾರ’ವೊಂದಿದ್ದರೆ ಅದು ಹಾಲೇ ಅಲ್ಲವೆ? ಶತ-ಶತಮಾನಗಳಿಂದ ಮನುಷ್ಯನು ಕುಡಿಯುತ್ತಿರುವ ಈ ಹಾಲು ಅಮೃತವಲ್ಲವೇ?

ಹೌದೆ?

ಹಾಲು ಒಂದು ಅತ್ಯುತ್ಕೃಷ್ಟವಾದ, ಸಂಪೂರ್ಣವಾದ ಆಹಾರ. ಖಂಡಿತವಾಗಿಯೂ ಹೌದು. ತಾಯಿಯ ಹಾಲು ಆಕೆಯ ಮಗುವಿನ ಪಾಲಿಗೆ ಅತ್ಯುತ್ಕೃಷ್ಟವಾದ, ಸಂಪೂರ್ಣವಾದ ಆಹಾರ, ಅಷ್ಟೆ.[Hamosh M, 1996] ಆಯಾ ಸಸ್ತನಿಯ ಹಾಲು ಅದರ ಸಂತಾನಕ್ಕಷ್ಟೇ ಸೀಮಿತವಾದ ವಿಶಿಷ್ಟ ಆಹಾರವೆನ್ನುವುದು ನಿಸರ್ಗದ ಸತ್ಯ.[Kradijan RK] ತನ್ನ ಮಗುವಿಗೆ ಹಾಲೂಡಿಸುವುದು ಹೇಗೆ ತಾಯಿಯ ಸೌಭಾಗ್ಯವೋ, ಅದನ್ನು ತಾಯಿಯಿಂದ ಪಡೆಯುವುದು ಆ ಮಗುವಿನ ಜನ್ಮಸಿದ್ಧವಾದ ಹಕ್ಕೂ ಹೌದು. ಹೇಗೆ ತಾಯಿಯೋರ್ವಳು ಅನ್ಯಳ ಮಗುವಿಗೆ ಹಾಲೂಡಿಸಲಾರಳೋ, ಹಾಗೆಯೇ ಬೇರೆ ಯಾವುದೇ ಹಾಲು ಆ ಮಗುವಿಗೆ ಆಹಾರವೂ ಅಲ್ಲ, ಮಗುವಿಗೆ (ಅಥವಾ ಮಗುವಾಗಿರದೆ ದೊಡ್ಡದಾಗಿ ಬೆಳೆದಿರುವವರಿಗೆ) ಅದರ ಅಗತ್ಯವೂ ಇಲ್ಲ. ಶೈಶವಾವಸ್ಥೆಯ ಬಳಿಕ ಹಾಲನ್ನು ಕುಡಿಯುವುದರಿಂದ ಒಂದೆಡೆ ದೇಹಕ್ಕೆ ಅಗತ್ಯವಾದ ಎಲ್ಲಾ ಪೌಷ್ಟಿಕಾಂಶಗಳ ಪೂರೈಕೆಯಾಗುವುದಿಲ್ಲ, ಇನ್ನೊಂದೆಡೆ ಹಾಲನ್ನು ಸೇವಿಸುತ್ತಿದ್ದೇವಲ್ಲಾ ಎಂಬ ಭ್ರಮೆಯಲ್ಲಿ ಇತರ ಆಹಾರಗಳ ಸೇವನೆಯು ಕಡಿತಗೊಂಡು ನ್ಯೂನಪೋಷಣೆಗೂ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು.[Palmer LF] ಒಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ, ಅನ್ಯ ಪ್ರಾಣಿಯ ಹಾಲನ್ನು ಕುಡಿಯುವುದೆಂದರೆ ತಾಯ್ತನಕ್ಕೆ ಮಾಡುವ ಅಪಮಾನವೆಂದೇ ಹೇಳಬಹುದು; ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ಅದರಿಂದಾಗಿ ಹಲವು ತೊಂದರೆಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಬೇಕಾಗಬಹುದು.

ತಾಯಿಯ ಹಾಲನ್ನು ಕುಡಿಯುವ ವಯಸ್ಸು ಮೀರಿದಂತೆ, ನಮ್ಮ ಕರುಳಿನಲ್ಲಿ ಹಾಲನ್ನು ಜೀರ್ಣಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವೂ ನಿಧಾನವಾಗಿ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ, ಅದು ಪ್ರಕೃತಿ ನಿಯಮ.[Rees L] ನಮ್ಮ ದೇಹದಲ್ಲಿ ವಯಸ್ಸಿಗನುಗುಣವಾಗಿ ಉಂಟಾಗುವ ಹಲವಾರು ಬದಲಾವಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಇದೂ ಒಂದು. ನಾವು ಬೆಳೆದಂತೆ, ಯಾವುದು ಅಗತ್ಯವೋ ಅದು ಮೂಡುತ್ತದೆ, ಯಾವುದರ ಅಗತ್ಯವು ಇನ್ನಿಲ್ಲವೋ, ಅದು ಕ್ಷೀಣಿಸಿ ಮಾಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಕರುಳಿನಲ್ಲಿ ಹಾಲನ್ನು ಜೀರ್ಣಿಸುವ ಕಿಣ್ವಗಳೂ ವಯಸ್ಸಾದಂತೆ ದುರ್ಬಲಗೊಂಡು ಮರೆಯಾಗುತ್ತವೆ. ಹಾಗಿರುವಾಗ, ಹಾಲನ್ನು ಕುಡಿಯುವ ವಯಸ್ಸು ಮೀರಿದ ಬಳಿಕವೂ ಅದನ್ನು ಕುಡಿಯುತ್ತಿದ್ದರೆ, ಅದು ಸರಿಯಾಗಿ ಪಚನಗೊಳ್ಳದೆ, ಬೇಕಾದದ್ದು ಹೀರಲ್ಪಡದೆ, ಬೇಡವಾದದ್ದು ಹೀರಲ್ಪಡುವ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳು ಸಾಕಷ್ಟು.[Almås H] ಹೀಗಾಗಿ, ಬೆಳೆಯುವ ಮಗುವಿಗೆ ತಾಯಿಯ ಹಾಲು ಅಮೃತವಾದರೆ, ವಯಸ್ಸಾದವರ ಪಾಲಿಗೆ ಪಶುವಿನ ಹಾಲು ಹಾಲಾಹಲವಾಗಬಹುದು.

ಹಾಗಂದೊಡನೆ, ‘ಹಿರಿಯರೆಲ್ಲರೂ ಹಾಲನ್ನು ಯಥೇಷ್ಟವಾಗಿ ಕುಡಿಯುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲವೇ?’ ಎಂದು ಆಕ್ಷೇಪಿಸುವವರು ಬಹಳಷ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಆದರೆ ನಿಜ ಸಂಗತಿಯೇನು? ಮನುಷ್ಯನು ಆಕಳ ಹಾಲನ್ನು ‘ಅನಾದಿ ಕಾಲದಿಂದಲೇ’ ಕುಡಿಯುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ, ಅದರ ಬಳಕೆ ಆರಂಭಗೊಂಡದ್ದು ಸುಮಾರು ಏಳೆಂಟು ಸಾವಿರ ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದಷ್ಟೇ. ಸುಮಾರು ನೂರೈವತ್ತು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದಿನವರೆಗೂ ಆಕಳ ಹಾಲನ್ನು ನೇರವಾಗಿ ಕುಡಿಯುತ್ತಿದ್ದುದು ಕಡಿಮೆಯೇ, ಅದನ್ನು ಹಚ್ಚಾಗಿ ಬೆಣ್ಣೆ ಮತ್ತು ಗಿಣ್ಣುಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸಲಿಕ್ಕೆಂದು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತಷ್ಟೇ.[Rollinger M] ಹಾಲು ನಮ್ಮ ಆಹಾರದ ಅವಿಭಾಜ್ಯ ಅಂಗವಾಗಿ ಬಿಟ್ಟದ್ದು ತೀರಾ ಇತ್ತೀಚೆಗಷ್ಟೇ.  ಪ್ಯಾಶ್ಚೀಕರಣ, ಮೇದಸ್ಸಿನ ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸುವಿಕೆ, ಅದಾಗಿ ಉಳಿದ ದ್ರಾವಣವನ್ನು ಬಲವಂತದಿಂದ ಮಿಶ್ರಣ ಮಾಡುವುದು (homogenization) ಇವೇ ಮುಂತಾದ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳನ್ನು ಕಳೆದ ನೂರು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ.[Brief History] ಇಂದು ‘ಹಾಲು’ ಎಂದು ಮಾರಲ್ಪಡುತ್ತಿರುವ ದ್ರಾವಣಕ್ಕೂ, ಎಂಭತ್ತರಿಂದ ನೂರು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಮನುಷ್ಯರು ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದ ಆಕಳ ಹಾಲಿಗೂ ಬಹಳಷ್ಟು ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳಿರುವುದು ನಿಜವಾದರೂ, ಹೀಗೆ ಸಂಸ್ಕರಿತಗೊಂಡು  ತನ್ನ ನಿಸರ್ಗ ಸಹಜತೆಯನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡಿರುವ ‘ಹಾಲು’ ಮತ್ತದರ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ಮನುಷ್ಯನಿಗೆ ಅತ್ಯಗತ್ಯವೆಂದೂ, ಅವು ತಾಯಿಯ ಹಾಲಿನಷ್ಟೇ ಅಥವಾ ಅದಕ್ಕಿಂತಲೂ ಉತ್ತಮವೆಂದೂ ಬಿಂಬಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ ಮತ್ತು ಈಗ ಹಾಲಿನ ಬಳಕೆಯು ಒಂದು ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಉದ್ಯಮವಾಗಿ ಬೆಳೆದಿದೆ.

ಹಾಲಿನಲ್ಲಿ ಲ್ಯಾಕ್ಟೋಸ್ ಎಂಬ ಸಕ್ಕರೆ, ಹಲವು ತರಹದ ಮೇದಸ್ಸು, ಪ್ರೊಟೀನುಗಳು, ಖನಿಜಗಳು ಇವೇ ಮುಂತಾದ ಪೌಷ್ಟಿಕಾಂಶಗಳು ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾದ ಅನುಪಾತದಲ್ಲಿ ಸಮ್ಮಿಶ್ರಣಗೊಂಡಿರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಇವುಗಳ ಪ್ರಮಾಣವು ಶಿಶುವಿನ ಅಗತ್ಯಗಳಿಗನುಗುಣವಾಗಿ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಸಸ್ತನಿಯಲ್ಲಿಯೂ ಭಿನ್ನವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಅಂತಹಾ ಹಾಲಿನಿಂದ ಕೆನೆಯನ್ನು ತೆಗೆದಾಗ ಈ ಆಹಾರಾಂಶಗಳ ನಿಸರ್ಗಸಹಜವಾದ ಅನುಪಾತವು ಬದಲಾಗಿ, ಅದು ಕೇವಲ ಪ್ರೊಟೀನುಗಳು  ಮತ್ತು ಕ್ಯಾಲ್ಸಿಯಂ ಪ್ರಮಾಣವೇ ಹೆಚ್ಚಾಗಿರುವ ಬೆಳ್ಳಗಿನ ಪ್ರಾಣಿಜನ್ಯ ದ್ರಾವಣವಾಗಿ ಬಿಡುತ್ತದೆ, ಅಷ್ಟೆ! ಅಲ್ಲದೆ, ಪಶುಗಳ ಹಾಲಿನ ಪ್ರೊಟೀನುಗಳು ಮನುಷ್ಯನ ಶರೀರಕ್ಕೆ ಒಗ್ಗದೇ ಹಲವು ತರಹದ ತೊಂದರೆಗಳನ್ನುಂಟುಮಾಡಬಹುದೆಂದು ಹಲವಾರು ಅಧ್ಯಯನಗಳು ತೋರಿಸಿವೆ. [Almås H; Kitazawa H, 2007; Rytkönen J, 2006; Stengler M; Tailford KA, 2003] ಇನ್ನೊಂದೆಡೆ, ಪ್ಯಾಶ್ಚೀಕರಣದ ತಾಪದಿಂದ ಹಾಲಿನ ಪ್ರೊಟೀನುಗಳಲ್ಲಿ ಉಂಟಾಗುವ ಬದಲಾವಣೆಗಳು ಮತ್ತು ಅಂತಹಾ ಪ್ರೊಟೀನುಗಳಿಂದ ಮನುಷ್ಯರ ಮೇಲಾಗುವ ಪರಿಣಾಮಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಆಳವಾದ ಅಧ್ಯಯನಗಳು ಇದುವರೆಗೂ ನಡೆದಂತಿಲ್ಲ. [Alvarez;  Real Milk; Rytkönen J, 2006]

ಹಾಲಿನಲ್ಲಿ ಏನೇನಿದೆ ಎಂಬ ಬಗ್ಗೆ ನಮಗಿನ್ನೂ ಸಂಪೂರ್ಣವಾದ ಅರಿವಿಲ್ಲವೆಂದೇ ಹೇಳಬೇಕು. ರಕ್ತನಾಳಗಳ ಬೆಳೆತವನ್ನು ಪ್ರಚೋದಿಸುವ ಅಂಶವೊಂದು ತಾಯಿಯ ಹಾಲಲ್ಲಿರುವುದನ್ನು ತೀರಾ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಪತ್ತೆ ಮಾಡ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.[Hoshimoto, 2000]. ಇಂತಹಾ ಹಲವು ಬೆಳೆತ ಪ್ರಚೋದಕಗಳು ಹಾಲಲ್ಲಿದ್ದು ನವಜಾತ ಶಿಶುವಿನ ಕರುಳು, ರೋಧವ್ಯವಸ್ಥೆ, ನರಮಂಡಲ, ಎಲುಬುಗಳು ಇವೇ ಮತ್ತಿತರ ಅಂಗಾಂಗಗಳ ತ್ವರಿತವಾದ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಪುಷ್ಟಿಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತವೆ.[Grosvenor CE, 1993]. ಅದರೆ ಶೈಶವಾವಸ್ಥೆಯ ಬಳಿಕವೂ ಹಾಲನ್ನು ಕುಡಿಯುವುದರಿಂದ ಇವೇ ಬೆಳೆತ ಪ್ರಚೋದಕಗಳು ಅಸಾಮಾನ್ಯವಾದ, ಅಸಹಜವಾದ ಬೆಳೆತಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಬಲ್ಲವು. ಅಧಿಕ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಪಶುಗಳ ಹಾಲನ್ನು ಕುಡಿಯುವ ಮಕ್ಕಳು ಹೆಚ್ಚು ಎತ್ತರಕ್ಕೆ ಬೆಳೆಯುತ್ತಾರೆನ್ನುವುದನ್ನು ಹಲವಾರು ಅಧ್ಯಯನಗಳು ತೋರಿಸಿವೆ. [Hoppe C, 2006; Okada T, 2004; Rich-EdwardsJW, 2007; Wiley AS, 2005]

ಹಾಲಿನಲ್ಲಿರುವ IGF-1 ನಂತಹ ಬೆಳೆತ ಪ್ರಚೋದಕಗಳು ಗಂತಿಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಪ್ರಚೋದಿಸುತ್ತವೆ ಹಾಗೂ  ಹಾಲನ್ನು ಅಧಿಕ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಸೇವಿಸುವವರಲ್ಲಿ ಹಲವು ತರಹದ ಅರ್ಬುದ ಗಂತಿಗಳು ಹೆಚ್ಚು ಸಾಮಾನ್ಯವೆನ್ನುವುದೀಗ ಸಂಶಯಾತೀತವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. [Epstein SS, 1996; Larsen HR; Oransky I; PCRM; Stewart A, 2004] ಅದೇ ರೀತಿ ಪಶುಗಳ ಹಾಲಿನಲ್ಲಿ ಸ್ರವಿಸಲ್ಪಡುವ ಹಲವು ತರಹದ ಹಾರ್ಮೋನುಗಳು ಮನುಷ್ಯರ ಪ್ರಜನನಾಂಗಗಳ ಮೇಲೆ ವರ್ತಿಸುವುದರಿಂದ ಸಂತಾನಶಕ್ತಿಯ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮಗಳುಂಟಾಗಬಹುದು ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ಈ ಅಂಗಗಳಲ್ಲಿ ಕ್ಯಾನ್ಸರ್ ಬೆಳೆಯುವುದಕ್ಕೂ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು.[Ganmaa D, 2001; Ganmaa D, 2002; Ganmaa D, 2003; Health Effects; Li D, 2003; Sato A]

ಪಶುಗಳು ಸೇವಿಸುವ ಆಹಾರ ಮತ್ತು ಅದರ ಮೂಲಕ ಅವುಗಳ ದೇಹವನ್ನು ಸೇರುವ ಕೀಟನಾಶಕಗಳು, ಪಶುಗಳಿಗೆ ನೀಡುವ ಹಲವು ತರಹದ ಔಷಧಗಳು ಹಾಗೂ ಬೆಳೆತ ಪ್ರಚೋದಕಗಳು – ಇವೆಲ್ಲವೂ ಹಾಲಿನಲ್ಲಿ ಸ್ರವಿಸಲ್ಪಟ್ಟು ಮನುಷ್ಯರಿಗೆ ತೊಂದರೆಯನ್ನುಂಟುಮಾಡಬಹುದು. [Epstein SS, 1996; Palmer LF]

ಹಾಗಾದರೆ ಹಾಲನ್ನು ಕುಡಿಯಬಾರದೇ? ಬೇಕೇ ಬೇಕು ಮತ್ತು ಖಂಡಿತಾ ಕೂಡದು. ತಾಯಿಯ ಹಾಲನ್ನು ಮಗುವಿಗೆ ಕುಡಿಸಲೇ ಬೇಕು. ಪಶುವಿನ ಹಾಲನ್ನು ಕುಡಿಯಲೇ ಬಾರದು. ಮೊದಲನೆಯದು ನಿಸರ್ಗಸಹಜ ಸತ್ಯ, ಎರಡನೆಯದು ಕೋಟಿ ಕೋಟಿಗಟ್ಟಲೆಯ ವ್ಯವಹಾರ.

  • ತಾಯಿಯ ಹಾಲು ಆಕೆಯ ಮಗುವಿನ ಪಾಲಿಗೆ ಅತ್ಯುತ್ಕೃಷ್ಟವಾದ, ಸಂಪೂರ್ಣವಾದ ಆಹಾರ. ನವಜಾತ ಶಿಶುವಿಗೆ ತಾಯಿಯ ಹಾಲು ಬೇಕೇ ಬೇಕು, ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ಮೊದಲ ಆರು ತಿಂಗಳುಗಳ ಕಾಲ ಬೇರೇನನ್ನೂ ಮಗುವಿಗೆ ಉಣಿಸಬಾರದು.
  • ತಾಯಿಯ ಹಾಲಷ್ಟೇ ಆಕೆಯ ಮಗುವಿಗೆ ಆಹಾರ; ಒಂದು ಪ್ರಾಣಿಯ ಹಾಲು ಇನ್ನೊಂದು ಪ್ರಾಣಿಗೆ ಆಹಾರವಾಗಲಾರದು, ಇನ್ನೊಂದು ಶರೀರಕ್ಕೆ ಒಗ್ಗದು.
  • ಅನ್ಯ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಹಾಲು ಶಿಶುವಿನ ಕರುಳಲ್ಲಿ ಸರಿಯಾಗಿ ಜೀರ್ಣವಾಗುವುದಿಲ್ಲ [Rees L] ಮಾತ್ರವೇ ಅಲ್ಲ, ಅದರಲ್ಲಿರುವ ಮೇದಸ್ಸು, ಪ್ರೊಟೀನು ಹಾಗೂ ಸಕ್ಕರೆಗಳ ಅನುಪಾತವು ತಾಯಿಯ ಹಾಲಿಗಿಂತ ತೀರಾ ಭಿನ್ನವಾಗಿರುವುದರಿಂದ ಶಿಶುವಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ತೊಂದರೆಯಾಗಬಹುದು, ನಂತರವೂ ಹಲವು ತರದ ಕಾಹಿಲೆಗಳಿಗೆ ಹೇತುವಾಗಬಹುದು.[Oski FA, 1985]
  • ಬೆಳ್ಳಗಿರುವುದೆಲ್ಲಾ ಹಾಲಲ್ಲ. ಪಶುಗಳ ಹಾಲನ್ನು ಶೇಖರಿಸಿ ಮಾರಾಟ ಮಾಡುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಹಾಲಾಗಿದ್ದದ್ದು ಹಲವು ಬದಲಾವಣೆಗಳಿಗೆ ಒಳಗಾಗಿ ಗ್ರಾಹಕನ ಕೈಗೆ ತಲುಪುವಾಗ ನೈಸರ್ಗಿಕವಾದ ಹಾಲಾಗಿರದೇ ತಾಪಕ್ಕೆ ಸಿಕ್ಕು ಬದಲಾದ ಪ್ರೊಟೀನುಗಳು, ಸಕ್ಕರೆ ಮತ್ತು ಕ್ಯಾಲ್ಸಿಯಂ ತುಂಬಿರುವ ಬಿಳಿ ದ್ರಾವಣವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಇದರಿಂದ ಮಾನವನ ದೇಹಕ್ಕೆ ಪ್ರಯೋಜನಗಳಿಗಿಂತ ತೊಂದರೆಗಳೇ ಜಾಸ್ತಿ.[Real Milk]
  • ಪಶುಗಳ ಹಾಲಿನ ಸೇವನೆಯಿಂದ ಬೊಜ್ಜು, ರಕ್ತನಾಳಗಳ ಒಳಭಿತ್ತಿಯ ಪೆಡಸಾಗುವಿಕೆ, ಮಧುಮೇಹ, ಪಚನಾಂಗದ ಹಲವು ಕಾಹಿಲೆಗಳು, ಶ್ವಾಸಾಂಗದ ತೊಂದರೆಗಳು, ಹಲವು ತರಹದ ಕ್ಯಾನರ್ ಗಳು, ಮೂಳೆಸವೆತ ಮತ್ತು ಮೂಳೆಮುರಿತ, ಹಲವು ಸೋಂಕುರೋಗಗಳು, ಮೊಡವೆಗಳು, ಮೂತ್ರಪಿಂಡದ ಹರಳುಗಳು ಇವೇ ಮುಂತಾದ ಹಲವಾರು ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ.

ನವಜಾತ ಶಿಶುವಿಗೆ ತಾಯಿಯ ಹಾಲೇಕೆ ಬೇಕು?

ತನ್ನ ಮಗುವಿಗಾಗಿ ತಾಯಿಯು ಸ್ರವಿಸುವ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಆಹಾರವೇ ಹಾಲು. ಅದೊಂದು ‘ಜೀವಂತವಾಗಿರುವ’ ದ್ರಾವಣ. ಮಗುವಿಗೆ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಲ್ಯಾಕ್ಟೋಸ್ ಎಂಬ ಸಕ್ಕರೆ, ಮಗುವಿನ ರೋಗ ನಿರೋಧಕ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿ ನವಜಾತ ಶಿಶುವನ್ನು ವಿವಿಧ ಸೋಂಕುಗಳಿಂದ ರಕ್ಷಿಸುವ ಪ್ರೋಟೀನುಗಳು ಮತ್ತು ನವಜಾತ ಶಿಶುವಿನ ಮಿದುಳಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಅತ್ಯಗತ್ಯವಾದ ಹಲವು ಬಗೆಯ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಮೇದಸ್ಸುಗಳು ಹಾಲಿನಲ್ಲಿರುತ್ತವೆ. ಈ ಹಾಲಿನ ಮೂಲಕ ತಾಯಿ ಮತ್ತು ಮಗುವಿನ ಬೆಸುಗೆಯು ಮಗುವಿನ ಜನನಾನಂತರವೂ ಮುಂದುವರಿಯುತ್ತದೆ, ಮಗುವಿನ ದೈಹಿಕ, ಬೌದ್ಧಿಕ ಹಾಗೂ ಮಾನಸಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದಲೇ ಹಾಲು ಆಯಾ ಶಿಶುವಿಗೆ ತನ್ನ ತಾಯಿಯಿಂದ ಲಭಿಸುವ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಪೋಷಣೆಯಾಗಿದ್ದು, ಬೇರೊಂದು ಹಾಲಿನಲ್ಲಿರುವ ಇವೇ ಅಂಶಗಳು ಮಗುವಿನ ದೇಹಕ್ಕೆ ಒಗ್ಗಲಾರವು.

ಮಗುವು ಜನಿಸಿದ ಅರ್ಧ ಗಂಟೆಯೊಳಗೆ ತಾಯಿಯು ಹಾಲೂಡಿಸುವುದರಿಂದ ಮಗುವಿನ ಮಿದುಳಿನಲ್ಲಿ ಆಹಾರ ಸೇವನೆಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಸರಿಯಾಗಿ ರೂಪುಗೊಂಡು ಬಲಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ, ಜೀವನಪರ್ಯಂತ ಹಸಿವು, ಆಹಾರ ಸೇವನೆ ಮತ್ತು ಅದರಿಂದ ಸಂತೃಪ್ತಿಯನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ನಿಭಾಯಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ. [Alexe D, 2006; Bonnet M, 2002; Bouret SG, 2004; Bouret SG, 2004b; Bouret SG, 2004c; Casabiell X, 1997; El-Haddad MA, 2004; Gluckman PD, 2006; Gunderson EP, 2007; Gupta A; Mantzoros CS; Miralles O, 2006; Pico´ C, 2007; Salimei E, 2002; Steppan CM, 1999] ಹುಟ್ಟಿದ ಮಗುವಿಗೆ ಜನನದ ಅರ್ಧ ತಾಸಿನೊಳಗೆ ತಾಯಿಯ ಹಾಲನ್ನೂಡಿಸುವುದರಿಂದ ಬೊಜ್ಜು, ಮಧುಮೇಹ ಇವೇ ಮುಂತಾದ ಉಪಾಪಚಯ ಸಂಬಂಧಿ ರೋಗಗಳನ್ನು ತಡೆಯಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಬಹುದು.

ತಾಯಿಯ ಗರ್ಭದಿಂದ ಹೊರಬಂದ ಬಳಿಕ ಸ್ತನಪಾನವನ್ನು ಮಾಡುವ ಮೊದಲ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಶಿಶುವಿನ ದೇಹದಲ್ಲಿ ಅದಕ್ಕೆ ಪೂರಕವಾದ ಬದಲಾವಣೆಗಳು ಉಂಟಾಗುತ್ತವೆ,[Summary, 1985] ಮಗುವಿನ ರೋಧವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿಯೂ ಸೂಕ್ತವಾದ ಬದಲಾವಣೆಗಳಾಗುತ್ತವೆ. ಮೊದಲ ಆರು ತಿಂಗಳುಗಳಲ್ಲಿ ಮಗುವಿನ ಕರುಳು ಯಾವುದೇ ಅಡ್ಡಿಗಳನ್ನೊಡ್ಡದೆ ಒಳಬಂದದ್ದೆಲ್ಲವನ್ನೂ ಹೀರಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.  ಈ ಕಾರಣಗಳಿಂದಾಗಿಯೇ, ನವಜಾತ ಶಿಶುವಿಗೆ ಮೊದಲ ಆರು ತಿಂಗಳುಗಳ ಕಾಲ ತಾಯಿಯ ಹಾಲನ್ನು ಮಾತ್ರವೇ ಉಣಿಸಬೇಕೆಂದೂ, ಬೇರೆ ಏನನ್ನೂ (ನೀರನ್ನೂ ಸಹ) ಉಣಿಸಬಾರದೆಂದೂ ಈಗ ಒತ್ತಿ ಹೇಳಲಾಗುತ್ತಿದೆ. [CDC;WHO]

ತಾಯಿಯ ಹಾಲಿನ ಪೋಷಣೆಯಿಂದ ಮಗುವಿಗೆ ಹಲವಾರು ಲಾಭಗಳಿವೆ. ತಾಯಿಯ ಹಾಲನ್ನು ಕುಡಿದ ಮಕ್ಕಳು ಕೃತಕ ಆಹಾರವನ್ನು ಪಡೆದ ಮಕ್ಕಳಿಗಿಂತ ಚೆನ್ನಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಾರೆ ಹಾಗೂ ರೋಧಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದಿರುತ್ತಾರೆ. ಕೃತಕ ಆಹಾರವನ್ನು ಸೇವಿಸಿದ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ, ಸ್ತನಪಾನವನ್ನು ಮಾಡಿದ ಮಕ್ಕಳ ಬೌಧ್ಧಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಯು ಉತ್ತಮವಾಗಿದ್ದು, ಅವರು ರೋಗಗ್ರಸ್ತರಾಗುವ ಸಂಭವವು ಕಡಿಮೆಯಾಗಿರುತ್ತದೆ ಎನ್ನುವುದನ್ನು ಅಧ್ಯಯನಗಳು ತೋರಿಸಿವೆ.[Breastfeeding, 2005; Dewey KG, 1998] ತಾಯಿಯ ಹಾಲಿನ ಪೋಷಣೆಯಿಂದ ಹಲವು ತರದ ಸೋಂಕು ರೋಗಗಳನ್ನು ತಡೆಯಲು ಅಥವಾ ಅವುಗಳ ತೀವ್ರತೆಯನ್ನು ಸಾಕಷ್ಟು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯವಿದೆ. ಕೆಲವು ಮಕ್ಕಳು ತಮ್ಮ ಮೊದಲ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಕಾರಣಗಳಿಲ್ಲದೇ ಹಠಾತ್ತನೇ ಸಾಯುವುದಿದ್ದು, ತಾಯಿಯ ಹಾಲುಂಡ ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಇಂತಹಾ ಪ್ರಕರಣಗಳು ವಿರಳವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಹಾಗೂ ವಯಸ್ಕರಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಮೊದಲನೇ ಮತ್ತು ಎರಡನೇ ವಿಧದ ಮಧುಮೇಹ, ದುಗ್ಧರಸ ಗ್ರಂಥಿಗಳ ಕ್ಯಾನ್ಸರ್ (ಲಿಂಫೋಮಾ), ರಕ್ತದ ಕ್ಯಾನ್ಸರ್ (ಲ್ಯುಕೀಮಿಯಾ), ಬೊಜ್ಜು, ಕೊಲೆಸ್ಟೆರಾಲ್ ಹೆಚ್ಚಳ, ಅಸ್ತಮಾ ಮುಂತಾದ ಕಾಹಿಲೆಗಳು ಕೂಡಾ ಸ್ತನಪಾನ ಮಾಡಿದವರಲ್ಲಿ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿರುತ್ತವೆ.

ಹುಟ್ಟಿದ ಅರ್ಧ ತಾಸಿನೊಳಗೆ ಶಿಶುವಿಗೆ ಸ್ತನಪಾನವನ್ನು ನೀಡುವುದು ಅತ್ಯಗತ್ಯ, ಹೀಗೆ ಮಾಡುವುದರಿಂದ ಮಗುವಿನ ಮೆದುಳಲ್ಲಿ ಆಹಾರ ಸೇವನೆಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ದೃಢಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಸ್ತನಪಾನ ಮಾಡಿದ ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಉಪಾಪಚಯದ ಗತಿಯು ಕಡಿಮೆಯಿದ್ದು, ಅವರು ತಮ್ಮ ಆಹಾರ ಸೇವನೆಯ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಕೆಳಮಟ್ಟದಲ್ಲೇ ನಿಯಂತ್ರಿಸಬಲ್ಲವರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ. ಕಡಿಮೆ ಆಹಾರ ಸೇವನೆಯಿಂದಲಾಗಲೀ, ನಿಧಾನಗತಿಯಲ್ಲಿ ತೂಕವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದರಿಂದಾಗಲೀ ಸ್ತನಪಾನ ಮಾಡಿದ ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ದುಷ್ಪರಿಣಾಮಗಳು ಕಂಡುಬರುವುದಿಲ್ಲ.  ಸ್ತನಪಾನ ಮಾಡಿದ ಮಕ್ಕಳು ನೀಳಕಾಯರಾಗಿರುವುದು ಮಾತ್ರವೇ ಅಲ್ಲ, ಇತರ ಆಹಾರಗಳ ಸೇವನೆಯನ್ನು ತೊಡಗಿದ ಬಳಿಕವೂ ಅವರ ತೂಕವು ಬೇಗನೇ ಹೆಚ್ಚುವುದಿಲ್ಲ. ಅಂದರೆ, ಸ್ತನಪಾನ ಮಾಡಿದ ಮಕ್ಕಳು ಬೊಜ್ಜಿನಿಂದ ಸುರಕ್ಷಿತರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ ಎಂದಾಯಿತು. ಇನ್ನೊಂದೆಡೆ, ನವಜಾತ ಶಿಶುಗಳಿಗೆ ಕೃತಕವಾಗಿ ತಯಾರಿಸಿದ ಶಿಶು ಆಹಾರವನ್ನು ಕೊಡುವುದರಿಂದ, ಎಳವೆಯಿಂದಲೇ ಅವರ ದೇಹದಲ್ಲಿ ಬೊಜ್ಜು ಬೆಳೆಯಲು ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ವಿಶ್ವ ಆರೋಗ್ಯ ಸಂಸ್ಥೆಯು 1997 ರಿಂದ 2003ರವರೆಗೆ ಬ್ರೆಜಿಲ್, ಘಾನಾ, ಭಾರತ, ನಾರ್ವೇ, ಒಮನ್ ಮತ್ತು ಅಮೆರಿಕಾ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ನವಜಾತ ಶಿಶುಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆಸಿದ ಅಧ್ಯಯನದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಆಶ್ಚರ್ಯಕರವಾದ  ವಿಷಯವು ಹೊರಹೊಮ್ಮಿತು [Baby growth; Bonyata K; WHO revises]: ಮೊದಲ ಆರು ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ಸ್ತನಪಾನವನ್ನು ಮಾತ್ರವೇ ಮಾಡಿದ ಮಕ್ಕಳ ದೇಹತೂಕವು, ಮಕ್ಕಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಪಟಕ್ಕೆ [Hawkes N] ಹೋಲಿಸಿದಾಗ ಕಡಿಮೆಯಿರುವುದು ಕಂಡುಬಂದಿತು. ಕಳೆದ ಸುಮಾರು ಮೂವತ್ತು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿದ್ದ ಆ ಪಟವನ್ನು ಇಂಗ್ಲೆಂಡಿನಲ್ಲಿ ನಡೆಸಿದ್ದ ಅಧ್ಯಯನಗಳ ಅಧಾರದಲ್ಲಿ  ತಯಾರಿಸಲಾಗಿತ್ತು ಮತ್ತು ಕೃತಕ ಆಹಾರವನ್ನು ಸೇವಿಸಿದ್ದ ಮಕ್ಕಳ ತೂಕವನ್ನೂ ಅದರಲ್ಲಿ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಅಂದರೆ, ಕೃತಕ ಆಹಾರವನ್ನು ಸೇವಿಸುವ ಮಕ್ಕಳ ತೂಕವು ತೀರಾ ಎಳವೆಯಿಂದಲೇ ಅಧಿಕವಾಗಿರುತ್ತದೆ ಎನ್ನುವ ಸತ್ಯದ ಅರಿವಾಗಲು ಇಷ್ಟು ವರ್ಷ ಬೇಕಾಯಿತು! ಶಿಶುಗಳಿಗೆ ಕೃತಕ ಆಹಾರವನ್ನು ನೀಡುವುದರಿಂದ ಅತಿ ಸಣ್ಣ ವಯಸ್ಸಿನಿಂದಲೇ ಅವರಲ್ಲಿ ಬೊಜ್ಜು ಬೆಳೆಯುತ್ತದೆ ಎನ್ನುವುದೀಗ ತಡವಾಗಿಯಾದರೂ ಅರ್ಥವಾಗಿದೆ! ಇದೀಗ ಕಳೆದ ಒಂದು ವರ್ಷದಿಂದ ಈ ಹೊಸ ಬಹುದೇಶೀಯ ಅಧ್ಯಯನದ ಅಧಾರದಲ್ಲಿ, ಮಕ್ಕಳ ತೂಕವನ್ನು ಕಡಿಮೆಯಾಗಿ ಸೂಚಿಸುವ ಹೊಸ ಪಟವನ್ನು ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯು ಬಳಕೆಗೆ ತಂದಿದೆ. ಸ್ತನಪಾನವೇ ಮಗುವಿನ ನಿಸರ್ಗಸಹಜವಾದ ಆಹಾರವೆಂದೂ, ಸ್ತನಪಾನ ಮಾಡಿದ ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಬೆಳವಣಿಗೆಯೇ ಸಹಜವಾದ ಬೆಳವಣಿಗೆಯೆಂದೂ ಈಗಲಾದರೂ ನಾವು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುವಂತಾಯಿತಲ್ಲ![Onis MD, 2006] ಮನುಕುಲವು ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶಕ್ಕೊಂದು ಕೃತಕ ಉಪಗ್ರಹವನ್ನು ಉಡಾಯಿಸಿ ಐವತ್ತು ವರ್ಷಗಳೇ ಕಳೆದರೂ, ತಾಯಿಯ ಹಾಲೇ ಮಗುವಿನ ಪಾಲಿಗೆ ಸರ್ವಶ್ರೇಷ್ಠವಾದ (ಮತ್ತು ಏಕೈಕ) ಆಹಾರವೆಂದು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುವುದಕ್ಕೆ ಕ್ರಿ.ಶ. 2006ನೇ ವರ್ಷದವರೆಗೆ ಮನುಕುಲವು ಕಾಯಬೇಕಾಯಿತು!

ಮಗುವಿನ ಪಾಲಿಗೆ ತಾಯಿಯ ಹಾಲೇ ಅಮೃತ. ಬೇರಾವ ಆಹಾರವೂ ಅದಕ್ಕೆ ಎಳ್ಳಷ್ಟೂ ಹೋಲಿಕೆಯಲ್ಲ. ಪಶುವಿನ ಹಾಲು ಯಾ ಕೃತಕವಾಗಿ ತಯಾರಿಸಿದ ‘ಶಿಶು ಆಹಾರ’ ಗಳನ್ನು ತಾಯಿಯ ಹಾಲಿನಷ್ಟೇ ಅಥವಾ ಅದಕ್ಕಿಂತಲೂ ಶ್ರೇಷ್ಠವೆಂದು ಮುಂದೊಡ್ಡುವುದು ತಾಯ್ತನಕ್ಕೊಂದು ಅಪಮಾನ ಮಾತ್ರವೇ ಅಲ್ಲ, ತಾಯಿ ಮತ್ತು ಮಗುವಿನ ನಡುವಿನ ಅತಿ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಬೆಸುಗೆಯನ್ನು ಮುರಿಯುವ ಕುಟಿಲ ಪ್ರಯತ್ನವೂ ಹೌದು.

ಎಲ್ಲಾ ಸಸ್ತನಿಗಳ ಹಾಲು ಒಂದೇ ರೀತಿಯದ್ದಾಗಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಈ ಕೆಳಗಿನ ಹೋಲಿಕೆಯನ್ನು ಗಮನಿಸಿ:[Cip; Dairyforall a,b,c; Foodsci; Saanendoah]

ಉತ್ಪನ್ನ ಮೇದಸ್ಸು (%) ಪ್ರೊಟೀನು (%) ಪಿಷ್ಠ (%) ಕ್ಯಾಲ್ಸಿಯಂ (ಮಿಗ್ರಾಂ/100 ಗ್ರಾಂ) ಫಾಸ್ಫರಸ್ (ಮಿಗ್ರಾಂ/100 ಗ್ರಾಂ) ನೀರು (%)
ಮಾನವ ಹಾಲು 4.4 1.0 6.9 32 14 87.7
ದನದ ಹಾಲು (ಸಂಪೂರ್ಣ) 3.3 3.3 4.7 119 93 88.0
ಮೇಕೆಯ ಹಾಲು 4.1 3.6 4.4 133 111 86.5
ಕಡಿಮೆ ಮೇದಸ್ಸಿನ ಹಾಲು 2.0 3.3 4.8 122 95 89.2
ಸ್ಕಿಮ್ಡ್ ಹಾಲು 0.2 3.4 4.9 123 101 90.8
ಮಜ್ಜಿಗೆ 0.9 3.3 4.8 116 89 90.1
ಮೊಸರು 3.3 3.5 4.7 121 95 88.0
ಬೆಣ್ಣೆ 81.1 0.9 0.1 24 23 15.9

ಮಾನವ ಹಾಲಿನಲ್ಲಿ ಸಕ್ಕರೆ ಹಾಗೂ ಮೇದಸ್ಸುಗಳ ಪ್ರಮಾಣವು ಅಧಿಕವಿದ್ದು, ಪ್ರೊಟೀನುಗಳ ಪ್ರಮಾಣವು ಕಡಿಮೆಯಿರುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಪಶುಗಳ ಹಾಲಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರೋಟೀನುಗಳ ಪ್ರಮಾಣವು ಹೆಚ್ಚಿರುತ್ತದೆ. ಮಾನವ ಹಾಲಿನಲ್ಲಿ ಕ್ಯಾಲ್ಸಿಯಂ ಪ್ರಮಾಣವು ಪಶುಗಳ ಹಾಲಿನ ನಾಲ್ಕನೇ ಒಂದರಷ್ಟಿದ್ದರೆ, ಫಾಸ್ಫರಸ್ ನ ಪ್ರಮಾಣವು ಅದರ ಎಂಟನೇ ಒಂದರಷ್ಟಿದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣವೂ ಅತಿ ಸರಳ: ಪಶುಗಳ ಮರಿಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ, ಮಾನವ ಶಿಶುವಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಮಾಣದ ಪ್ರೊಟೀನು, ಕ್ಯಾಲ್ಸಿಯಂ ಮತ್ತು ಫಾಸ್ಫರಸ್ ಅಗತ್ಯವಿರುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಪಶುಗಳ ಹಾಲಿನ ಈ ಆಹಾರಾಂಶಗಳನ್ನು ಇಷ್ಟೊಂದು ಅಧಿಕ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಸೇವಿಸುವುದರಿಂದ ನಮ್ಮ ದೇಹಕ್ಕೆ ಪ್ರಯೋಜನಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಹಾನಿಯನ್ನೇ ಉಂಟುಮಾಡಬಹುದು.

ಜನನಾನಂತರ ಮಗುವಿನ ಮಿದುಳಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ವಿಶೇಷವಾದ ಅಗತ್ಯಗಳನ್ನು ಹಾಲಿನಲ್ಲಿರುವ ಮೇದಸ್ಸು ಪೂರೈಸುತ್ತದೆ. ಹಾಲಿನಲ್ಲಿರುವ ದೀರ್ಘ ಸರಣಿಯ ಅಪರ್ಯಾಪ್ತ ಮೇದಸ್ಸಿನ ಆಮ್ಲಗಳು (long-chain polyunsaturated fatty acids) ಮಗುವಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಅತ್ಯಗತ್ಯವಾಗಿದ್ದು, ಶಿಶುವಿನ ಮಿದುಳು, ನರಮಂಡಲ ಮತ್ತು ಅಕ್ಷಿಪಟಲಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಅತಿ ಮಹತ್ತರವಾದ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಸ್ವೀಡನಿನ ತಾಯಂದಿರಲ್ಲಿ ನಡೆಸಿದ ಅಧ್ಯಯನವೊಂದರಲ್ಲಿ, ಹಾಲಿನಲ್ಲಿರುವ ಅರಾಕ್ಡೋನಿಕ್ ಆಮ್ಲ ಮತ್ತು ಡೊಕೊಸಾಹೆಕ್ಸಾನೈಕ್ ಆಮ್ಲಗಳ ಅನುಪಾತವು ಶಿಶುಗಳ ಮಿದುಳಿನಲ್ಲಿರುವ ಈ ಆಮ್ಲಗಳ ಅನುಪಾತಕ್ಕೆ ಸಮಾನವಾಗಿದೆಯೆಂದೂ, ಮಗುವಿನ ಒಂದು ಹಾಗೂ ಮೂರನೇ ತಿಂಗಳಿನಲ್ಲಿ ತಲೆಯ ಹಾಗೂ ಮಿದುಳಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಗತಿಗೂ ಹಾಲಿನಲ್ಲಿ ಈ ಆಮ್ಲಗಳ ಪ್ರಮಾಣಕ್ಕೂ ನೇರವಾದ ಹೋಲಿಕೆಯಿದೆಯೆಂದೂ ಕಂಡುಬಂದಿದೆ.[Xiang M, 2000] ಜನನಾನಂತರದ ಆರಂಭದ ವಾರಗಳಲ್ಲಿ ತಾಯಿಯ ಹಾಲನ್ನು ಪಡೆದ ಮಕ್ಕಳು ಏಳೂವರೆಯಿಂದ ಎಂಟು ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸಿನವರಾದಾಗ, ತಾಯಿಯ ಹಾಲನ್ನು ಪಡೆಯದ ಮಕ್ಕಳಿಗಿಂತ ಬಹಳಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಿನ ಬುದ್ದಿಮತ್ತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತಾರೆಂದು ಅಧ್ಯಯನಗಳಲ್ಲಿ ವ್ಯಕ್ತವಾಗಿದೆ.[Lucas A, 1992; Morley R, 1988] ಬೇರೆಲ್ಲಾ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಸರಿದೂಗಿಸಿದ ಬಳಿಕವೂ, ಕೃತಕ ಆಹಾರವನ್ನು ಪಡೆದ ಮಕ್ಕಳಿಗಿಂತ ಸ್ತನಪಾನವನ್ನು ಪಡೆದ ಮಕ್ಕಳ ಬೌದ್ಧಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಯು ಸಾಕಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಿರುತ್ತದೆಯೆನ್ನುವುದನ್ನು ಹಲವು ಅಧ್ಯಯನಗಳು ತೋರಿಸಿವೆ.[Anderson JW, 1999; Uauy R, 1999]  ಕಲಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಹಿಂದುಳಿಯುವ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ‘ಎಮ್ಮೆ ಹಾಲು ಕುಡಿದವನೋ?” ಎಂದೆಲ್ಲಾ ಮೇಷ್ಟ್ರುಗಳು ಗದರಿಸುತ್ತಿದ್ದುದರಲ್ಲಿ ನಿಜವಿತ್ತೇನೋ! ಮಧ್ಯಾಹ್ನದ ಬಿಸಿಯೂಟದ ಜತೆಯಲ್ಲಿ ಹಾಲನ್ನೇ ಕುಡಿಸಬೇಕೆಂದು ಕೆಲ ಸ್ಥಾಪಿತ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಳು ಕೂಗಾಡುವುದೊಂದು ಷಡ್ಯಂತ್ರವಿರಬಹುದೇ?

ಹಾಲಿನ ಪ್ರೊಟೀನುಗಳನ್ನು ಫಾಸ್ಫರಸ್ ಯುಕ್ತ ಕೇಸೀನ್ ಗಳು ಮತ್ತು ಫಾಸ್ಫರಸ್ ಇಲ್ಲದ ವೇ ಪ್ರೊಟೀನುಗಳೆಂದು ಎರಡು ಗುಂಪುಗಳಲ್ಲಿ ವಿಭಜಿಸಬಹುದು. ಕೇಸೀನ್ ಗುಂಪಿನ ಪ್ರೊಟೀನುಗಳಲ್ಲಿ ಫಾಸ್ಫರಸ್ ಅಂಶವು ಹೆಚ್ಚಿರುವುದರಿಂದ ಇವು ಕ್ಯಾಲ್ಸಿಯಂನ ಜತೆಗೂಡಿ ಕ್ಯಾಲ್ಸಿಯಂ ಫಾಸ್ಫೇಟ್ ಸಂಯುಕ್ತಗಳಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಫಾಸ್ಫರಸ್ ಪ್ರಮಾಣವು ಹೆಚ್ಚಿರುವುದರಿಂದಲೇ ಹಾಲಿನಲ್ಲಿ ಕ್ಯಾಲ್ಸಿಯಂ ಪ್ರಮಾಣವು ಕೂಡಾ ಹೆಚ್ಚಿರುತ್ತದೆ.[Milk Protein] ಮಾನವ ಹಾಲಿನಲ್ಲಿ ವೇ ಮತ್ತು ಕೇಸೀನ್ ಪ್ರೊಟೀನುಗಳ ಅನುಪಾತವು 70:30 ರಷ್ಟಿರುತ್ತದೆ.[Summary] ದನದ ಹಾಲಿನಲ್ಲಿ ಶೇ.82ರಷ್ಟು ಕೇಸೀನ್ ಆಗಿದ್ದು, ಕೇವಲ ಶೇ.18ರಷ್ಟು ಭಾಗವು ವೇ ಪ್ರೊಟೀನು ಆಗಿರುತ್ತದೆ. ಅಂದರೆ, ತಾಯಿಯ ಹಾಲಿನಲ್ಲಿರುವ ಕೇಸೀನ್ ಪ್ರಮಾಣವು ದನದ ಹಾಲಿನಲ್ಲಿರುವ ಕೇಸೀನ್ ಪ್ರಮಾಣದ ಅರ್ಧದಷ್ಟೂ ಇಲ್ಲ ಎಂದಾಯಿತು. ದನದ ಹಾಲಿನ ಮೂಲಕ ಅಷ್ಟೊಂದು ಅಧಿಕ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಕೇಸೀನ್ ಅನ್ನು ಸೇವಿಸುವುದರಿಂದಲೇ ಹಲವು ತರಹದ ಅಸಹಿಷ್ಣುತೆಗೆ (allergy) ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ.[Stengler M] ದನದ ಹಾಲಿನ ವೇ ಪ್ರೊಟೀನುಗಳಲ್ಲಿ ಶೇ.50ರಷ್ಟು β ಲ್ಯಾಕ್ಟೋಗ್ಲೋಬುಲಿನ್, ಶೇ.20ರಷ್ಟು α ಲ್ಯಾಕ್ಟಾಲ್ಬುಮಿನ್, ರಕ್ತ ದ್ರವದ ಆಲ್ಬುಮಿನ್, ಇಮ್ಯುನೋಗ್ಲಾಬುಲಿನ್ ಗಳು, ಲ್ಯಾಕ್ಟೊಫೆರಿನ್, ಟ್ರಾನ್ಸ್ಫೆರಿನ್  ಮತ್ತಿತರ ಹಲವಾರು ಸಣ್ಣ ಪ್ರೊಟೀನುಗಳು ಮತ್ತು ಕಿಣ್ವಗಳಿರುತ್ತವೆ. ಮಾನವ ಹಾಲಿನಲ್ಲಿ β ಲ್ಯಾಕ್ಟೋಗ್ಲೋಬುಲಿನ್ ಇರುವುದೇ ಇಲ್ಲ.[Milk Protein] ಪಶುಗಳ ಹಾಲಿನಲ್ಲಿರುವ ಇಂತಹಾ ಮನುಷ್ಯಸಹಜವಲ್ಲದ ಪ್ರೊಟೀನುಗಳು, ಅದರಲ್ಲೂ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಕೇಸೀನ್ ಮತ್ತು ವೇ ಪ್ರೊಟೀನುಗಳ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತವಾದ ಅನುಪಾತವು, ಮನುಷ್ಯರಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ರೀತಿಯ ಅಲರ್ಜಿ (ಅಸಹಿಷ್ಣುತೆ)ಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿ ರೋಗಗಳನ್ನು ಉಂಟು ಮಾಡುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ದನದ ಹಾಲಿನ ಅಲರ್ಜಿಯು ಮೊದಲ ವರ್ಷದ ಜೀವಿತಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ಬಹಳ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. [Lara-Villoslada, 2000; Stengler M] ಮೊದಲ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಶಿಶುವಿಗೆ ದನದ ಹಾಲನ್ನು ಕುಡಿಸುವುದರಿಂದ ಕರುಳಿನ ರಕ್ತಸ್ರಾವ ಮತ್ತು ಕಬ್ಬಿಣದ ಕೊರತೆಯಿಂದಾಗಿ ರಕ್ತಕೊರೆಯಂತಹ ವಿವಿಧ ತೊಂದರೆಗಳು ಕಂಡುಬರಬಹುದು. ಮೊದಲ ವರ್ಷದ ಬಳಿಕ ಪಶುವಿನ ಹಾಲನ್ನು ಕುಡಿಯುವುದರಿಂದ ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಆಗಾಗ ಕಂಡುಬರುವ ಹೊಟ್ಟೆನೋವು, ರಕ್ತನಾಳಗಳ ಒಳಭಿತ್ತಿಯು ಪೆಡಸಾಗುವುದು, ಕಣ್ಣಿನ ಮಸೂರದ ಪರೆ, ಹಾಲಿನಿಂದ ಬರುವ ಸೋಂಕುರೋಗಗಳು ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳ ಅಪರಾಧೀ ಪ್ರವೃತ್ತಿ ಇವೇ ಮುಂತಾದ ತೊಂದರೆಗಳು ಉಂಟಾಗಬಹುದು.[Docena GH, 1996; Høst A, 1994; Oski FA, 1985] ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ಮೊಲೆಯುಣಿಸುತ್ತಿರುವ ತಾಯಿಯು ದನದ ಹಾಲನ್ನು ಕುಡಿಯುತ್ತಿದ್ದರೆ, ದನದ ಹಾಲಿನ ಪ್ರೊಟೀನುಗಳು ಆಕೆಯು ಸ್ರವಿಸುವ ಹಾಲಿನಲ್ಲಿ ಸೇರಿಕೊಂಡು ಮಗುವಿನಲ್ಲಿ ಗಂಭೀರ ಸ್ವರೂಪದ ಅಲರ್ಜಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು.[Lifschitz C, 1988]

ನಾವು ಕುಡಿದ ಹಾಲು ಮೊದಲಾಗಿ ನಮ್ಮ ಪಚನಾಂಗವನ್ನು ಸೇರುವುದರಿಂದ ಅದರ ಮೇಲೆಯೇ ಹಾಲಿನ ದುಷ್ಪರಿಣಾಮಗಳು ಅತ್ಯಧಿಕವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಬಾಯಿಯ ಹುಣ್ಣುಗಳಿಂದ ಹಿಡಿದು ಗಂಭೀರ ಸ್ವರೂಪದ ಕಾಹಿಲೆಗಳಾದ ಕರುಳಿನ ಉರಿಯೂತದಂತಹಾ ಹಲವು ತೊಂದರೆಗಳಿಗೆ ದನದ ಹಾಲು ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು. ಈ ವರದಿಗಳನ್ನು ನೋಡಿ:

  • ಪದೇ ಪದೇ ಬಾಯಿಯಲ್ಲಿ ಹುಣ್ಣುಗಳನ್ನು ಅನುಭವಿಸುವವರಲ್ಲಿ ಶೇ.25ರಿಂದ ಶೇ.75ರಷ್ಟು ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ದನದ ಹಾಲಿನ ವಿರುದ್ಧ ಪ್ರತಿಕಾಯ (antibodies) ಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ.[Earl BJ, 1989;Woo SB, 1996]
  •  ಕೃತಕ ಶಿಶು ಆಹಾರವನ್ನು ತಿನ್ನುವ ಶಿಶುಗಳಲ್ಲಿ ದನದ ವೇ ಪ್ರೊಟೀನು ಉದರ ಹಿಂಡುವ ಯಾತನೆಯನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಬಲ್ಲದೆಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ.[Lothe L, 1989]
  • ಮೊಲೆಯುಣಿಸುತ್ತಿರುವ ತಾಯಿಯು ದನದ ಹಾಲನ್ನು ಕುಡಿಯುತ್ತಿದ್ದರೆ, ದನದ ಹಾಲಿನ ಪ್ರೊಟೀನುಗಳು ಆಕೆಯ ಹಾಲಿನಲ್ಲಿಯೂ ಸ್ರವಿಸಲ್ಪಟ್ಟು ಮಗುವಿನ ಉದರ ಶೂಲೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು ಮತ್ತು ತಾಯಿಯು ದನದ ಹಾಲಿನ ಸೇವನೆಯನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಿದಾಗ ಶಿಶುವಿನ ಉದರ ಶೂಲೆಯೂ ಶಮನಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.[Jakobsson I, 1978]
  • ಒಂದು ವರ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಕಿರಿಯ ಮಕ್ಕಳಿಂದ ಹಿಡಿದು ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಜಠರದಿಂದ ಅನ್ನನಾಳಕ್ಕೆ ಪಶ್ಚವಹನವಾಗುವ (Gastroesophageal reflux) ಸಮಸ್ಯೆಯು ದನದ ಹಾಲಿನ ಅಲರ್ಜಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ್ದಾಗಿರಬಹುದು.[Forget P, 1985; Iacono G, 1996; Nielsen RG, 2004; Salvatore S, 2002]
  • ದನದ ಹಾಲಿನ ಅಸಹಿಷ್ಣುತೆಯಿಂದಾಗಿ ಜಠರ ಮತ್ತು ಮುಂಗರುಳುಗಳ ಉರಿಯೂತವುಂಟಾಗಿ, ಅದೃಶ್ಯವಾದ ರಕ್ತಸ್ರಾವವೂ, ಅದರಿಂದಾಗಿ ರಕ್ತಕೊರೆಯೂ ಸಂಭವಿಸಬಹುದು [Coello-Ramirez P, 1984] ಮತ್ತು ಜಠರದ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ವ್ಯತ್ಯಯವುಂಟಾಗಿ ಆಹಾರದ ಹೀರುವಿಕೆಗೆ ತೊಂದರೆಯಾಗಬಹುದು.[Kokkonen J, 1979]
  • ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ದನದ ಹಾಲಿನ ಪ್ರೊಟೀನುಗಳಿಂದ ಕರುಳಿನ ಉರಿಯೂತವುಂಟಾಗಬಹುದು[Kokkonen J, 2001] ಮತ್ತು ಇದರಿಂದಾಗಿ ಗುದನಾಳದಿಂದ ರಕ್ತಸ್ರಾವ ಹಾಗೂ ಕರುಳಿನಿಂದ ಅದೃಶ್ಯ ರಕ್ತಸ್ರಾವದಿಂದಾಗಿ ತೀವ್ರ ಸ್ವರೂಪದ ರಕ್ತಕೊರೆಯು ದೊಡ್ದ ವಯಸ್ಸಿನ ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿಯೂ ಉಂಟಾಗಬಹುದು.[Willetts IE, 1999]
  • ದನದ ಹಾಲಿನ ಸೇವನೆಯಿಂದ ವಾಂತಿ ಮತ್ತು/ಯಾ ಬೇಧಿಗಳುಂಟಾಗಿ ಬದುಕುವುದೇ ದುಸ್ತರವೆನಿಸಿದ್ದ ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಆಹಾರದ ಬದಲಾವಣೆಯಿಂದ ಆರೋಗ್ಯದಲ್ಲಿ ಸುಧಾರಣೆಯಾದುದನ್ನು ವರದಿ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.[Vitoria JC, 1979]
  • ಸಣ್ಣ ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ದನದ ಹಾಲಿನ ಅಸಹಿಷ್ಣುತೆಯು ದೀರ್ಘಕಾಲದ ಮಲಬದ್ಧತೆಗೂ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು.[Iacono G, 1998]
  • ದನದ ಹಾಲಿನ ಅಸಹಿಷ್ಣುತೆಗೂ ದೊಡ್ದ ಕರುಳಿನ ಉರಿಯೂತಕ್ಕೂ ಸಂಬಂಧವಿದೆಯೆಂದು ಹಲವು ಅಧ್ಯಯನಗಳು ತೋರಿಸಿವೆ.[Glassman MS, 1990; Knoflach P, 1987; Pittschieler K, 1990; Samuelsson SM, 1991; Taylor KB, 1961; Truelove SC, 1961] ಸಾಮಾನ್ಯರಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ, ಕರುಳಿನ ಉರಿಯೂತವಿರುವವರಲ್ಲಿ ದನದ ಹಾಲಿನ ಪ್ರೊಟೀನುಗಳ ವಿರುದ್ಧವಾದ ಪ್ರತಿಕಾಯಗಳ ಪ್ರಮಾಣವು ಸಾಕಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಿರುವುದನ್ನು ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ  [Knoflach P, 1987; Taylor KB, 1961] ಹಾಗೂ ದೊಡ್ದ ಕರುಳಿನ ವೃಣರೂಪಿ ಉರಿಯೂತವಿರುವವರು ಹಾಲನ್ನು ಸೇವಿಸುವುದರಿಂದ ರೋಗಲಕ್ಷಣಗಳು ಉಲ್ಬಣಿಸಬಹುದು.[Samuelsson SM, 1991; Truelove SC, 1961] ತಾಯಿಯ ಹಾಲಿನಲ್ಲಿ ಸ್ರವಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ದನದ ಹಾಲಿನ ಪ್ರೊಟೀನುಗಳಿಂದಾಗಿ ಮೂರು ತಿಂಗಳ ಹುಡುಗನೊಬ್ಬನಲ್ಲಿ ತೀವ್ರ ಸ್ವರೂಪದ ದೊಡ್ಡ ಕರುಳಿನ ಉರಿಯೂತ ಮತ್ತು ಅದರಿಂದಾಗಿ ರಕ್ತಬೇಧಿಯಾದ ವರದಿಯಿದೆ.[Pittschieler K, 1990]
  • ಹಾಲಿನ ಸೇವನೆಗೂ, ಕರುಳಿನ ಅಸಹನೆಗೂ (irritable bowel syndrome) ಸಂಬಂಧವಿರಬಹುದೆನ್ನುವ ವರದಿಗಳೂ ಸಾಕಷ್ಟಿವೆ.[Niec AM, 1998; Vernia P, 1995; Vernia P, 2001; Vernia P, 2004]

ದನದ ಹಾಲು ಮತ್ತು ಅದಕ್ಕೆ ಅಲರ್ಜಿಯು ಶ್ವಾಸಾಂಗದ ಹಲವಾರು ಕಾಹಿಲೆಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು:

  • ಶಿಶುಗಳಲ್ಲಿ ವರದಿಯಾಗಿರುವ ‘ಹೀನರ’ನ ಕಾಹಿಲೆಗೆ [Heiner syndrome] ದನದ ಹಾಲಿನ ಸೇವನೆಯೇ ಮುಖ್ಯವಾದ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. ಕೆಮ್ಮು, ದಮ್ಮು, ಕಫದಲ್ಲಿ ರಕ್ತ, ಮೂಗು ಮುಚ್ಚುವುದು, ಶ್ವಾಸೋಛ್ವಾಸಕ್ಕೆ ತೊಂದರೆಯಾಗುವುದು, ಆಗಾಗ ಕಿವಿಗಳಲ್ಲಿ ಸೋಂಕುಂಟಾಗುವುದು, ಹಸಿವಿಲ್ಲದಿರುವುದು, ವಾಂತಿ, ಬೇಧಿ, ಹೊಟ್ಟೆನೋವು, ಮಲದಲ್ಲಿ ರಕ್ತಸ್ರಾವ ಮತ್ತು ಬೆಳವಣಿಗೆಯು ಕುಂಠಿತಗೊಳ್ಳುವುದು ಈ ತೊಂದರೆಯ ವಿವಿಧ ಲಕ್ಷಣಗಳಾಗಿವೆ. ಈ ಮಕ್ಕಳ ಎದೆಯ ಕ್ಷ-ಕಿರಣ ಪರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿಯೂ ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾದ ತೊಂದರೆಗಳು ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ದನದ ಹಾಲಿನ ಪ್ರೊಟೀನುಗಳಿಗೆ ವಿರುದ್ಧವಾದ ಪ್ರತಿಕಾಯಗಳು ಈ ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಬಹಳಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿರುತ್ತವೆ. ಹಾಲಿನ ಸೇವನೆಯನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ನಿಲ್ಲಿಸಿದ ಕೆಲವೇ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ರೋಗಲಕ್ಷಣಗಳು ವಾಸಿಯಾಗಿ, ಕೆಲವೇ ವಾರಗಳಲ್ಲಿ ಕ್ಷ-ಕಿರಣ ಪರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಗೋಚರಿಸಿದ ತೊಂದರೆಗಳೂ ಮಾಯವಾಗುತ್ತವೆ.[Moissidis et al, 2005]
  • ದನದ ಹಾಲಿನಿಂದ ತಯಾರಿಸಿದ ಶಿಶು ಆಹಾರವನ್ನು ಸೇವಿಸದಿದ್ದರೆ ಮೊದಲ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಅಸ್ತಮಾ ಯಾ ಉಬ್ಬಸದಿಂದ ಬಳಲುವ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳು ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತವೆ [Ram FSF] ಹಾಗೂ ಸ್ತನಪಾನ ಮಾಡಿದ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಮೊದಲ ಐದು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿದಾಗ ಅವರಲ್ಲಿ  ಎಲ್ಲಾ ವಿಧದ ಅಸಹಿಷ್ಣುತೆಯ ತೊಂದರೆಗಳು ಕಡಿಮೆಯಿರುವುದು ಕಂಡುಬಂದಿದೆ.[Chandra RK, 1997]
  • ಶೈಶವದಲ್ಲಿ ದನದ ಹಾಲಿನ ಅಸಹಿಷ್ಣುತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದ ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಪದೇ ಪದೇ ಕಿವಿಯ ಸೋಂಕುಂಟಾಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳು ಹೆಚ್ಚಿರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಅದರ ಜೊತೆಗೆ ಶ್ವಾಸಕೋಶಗಳಲ್ಲಿಯೂ ತೊಂದರೆಗಳುಂಟಾಗಬಹುದು.[Juntti H, 1999]
  • ದನದ ಹಾಲಿನ ಮೇದಸ್ಸುಗಳು ಅಸ್ತಮಾ ರೋಗಿಗಳ ಶ್ವಾಸಕೋಶಗಳಲ್ಲಿ ಅನಿಲಗಳ ವಿನಿಮಯಕ್ಕೆ ಅಡ್ಡಿಯನ್ನುಂಟುಮಾಡಬಹುದು ಎಂಬ ವರದಿಗಳಿವೆ.[Haas F, 1991]

ಇಲ್ಲಿಗೆ ಮುಗಿಯಿತೇ? ಇಲ್ಲ, ಇನ್ನೂ ಬಹಳಷ್ಟಿದೆ! ಮೊದಲನೇ ವಿಧದ ಮಧುಮೇಹ, ಕ್ಯಾನ್ಸರ್ ಗಳು ಇವೇ ಮುಂತಾದ ಗಂಭೀರ ಸ್ವರೂಪದ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಗೂ ದನದ ಹಾಲಿನ ಸೇವನೆಯು ಕಾರಣವಾಗಿರಬಹುದೆಂದು ಅಧ್ಯಯನಗಳು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ. ಆರಂಭದ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ದನದ ಹಾಲನ್ನು ಸೇವಿಸುವುದರಿಂದ ಮೇದೋಜೀರಕಾಂಗದ ಬೀಟಾ ಕಣಗಳು ನಾಶ ಹೊಂದಿ ಮೊದಲನೇ ವಿಧದ ಮಧುಮೇಹಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದೆಂದು ಹಲವಾರು ವರದಿಗಳು ಪ್ರಕಟಗೊಂಡಿವೆ:

ಮೊದಲ ಆರು ತಿಂಗಳುಗಳಲ್ಲಿ ಮಗುವಿನ ಕರುಳಿನೊಳಗೆ ಸೇರಿದ್ದೆಲ್ಲವೂ ಸುಲಭವಾಗಿ ಹೀರಲ್ಪಡುವುದರಿಂದ, ಆ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಹಾಲನ್ನು ಮಗುವಿಗೆ ನೀಡುವುದರಿಂದ ಅದು ಸುಲಭವಾಗಿ ಹೀರಲ್ಪಟ್ಟು ಅದರ ಪ್ರೊಟೀನುಗಳಿಂದಾಗಿ ಮಧುಮೇಹದಂತಹ ಹಲವು ತೊಂದರೆಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ.

  • ಹಾಲಿನ ಪ್ರೊಟೀನುಗಳ ಸೇವನೆಗೂ, ಮೊದಲನೇ ವಿಧದ ಮಧುಮೇಹದ ಆಪತನಕ್ಕೂ ನೇರವಾದ ಸಂಬಂಧವಿದೆಯೆಂದು ಹಲವಾರು ಅಧ್ಯಯನಗಳು ತೋರಿಸಿವೆ. ಇದಕ್ಕೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ, ತಾಯಿಯ ಹಾಲನ್ನು ಮಾತ್ರವೇ ಕುಡಿದ ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಈ ತೊಂದರೆಯು ಕಡಿಮೆಯಿರುವುದು ಕೂಡಾ ಕಂಡುಬಂದಿದೆ.[Scott FW, 1998]
  • ಫಿನ್ಲಾಂಡಿನಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳ ಮಧುಮೇಹದ ಕುರಿತು ನಡೆಸಿದ ಅಧ್ಯಯನವು ಹೊಸದಾಗಿ ಮಧುಮೇಹಕ್ಕೆ ತುತ್ತಾದ 697 ಮಕ್ಕಳು, ಕಾಹಿಲೆಯಿಲ್ಲದ 415 ಸಹೋದರ ಮಕ್ಕಳು ಮತ್ತು 86ರಷ್ಟು ವಯಸ್ಸು ಮತ್ತು ಲಿಂಗಸಾಮ್ಯತೆಯಿರುವ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದ್ದು, ಶೈಶವಾವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಅವರ ಆಹಾರಕ್ರಮ, ಹಾಲಿನ ಸೇವನೆ ಮತ್ತು ಅವರ ರಕ್ತದಲ್ಲಿ ದನದ ಹಾಲಿಗೆ ವಿರುದ್ಧವಾದ ಪ್ರತಿಕಾಯಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ನಡುವಿನ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಅದರಲ್ಲಿ ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಲಾಯಿತು. ಸಣ್ಣ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿಯೇ ಆಕಳ ಹಾಲಿನ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಸೇವನೆಯನ್ನು ಆರಂಭಿಸುವುದರಿಂದ ಮತ್ತು ಕಿರಿವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಅಧಿಕ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಆಕಳ ಹಾಲಿನ ಸೇವನೆಯಿಂದಾಗಿ ರಕ್ತದಲ್ಲಿ ದನದ ಹಾಲಿಗೆ ವಿರುದ್ಧವಾದ ಪ್ರತಿಕಾಯಗಳ ಮಟ್ಟವು ಹೆಚ್ಚುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ದನದ ಹಾಲಿಗೆ ವಿರುದ್ಧವಾದ IgA ಪ್ರತಿಕಾಯಗಳ ಮಟ್ಟವು ಹೆಚ್ಚಿದ್ದರೆ ಮೊದಲನೇ ವಿಧದ ಮಧುಮೇಹವು ಉಂಟಾಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯು ಹೆಚ್ಚಿರುತ್ತದೆ ಎಂದು ಈ ಅಧ್ಯಯನವು ತೋರಿಸಿತು.[Virtanen SM, 1994]
  • ತಾಯಿಯ ಹಾಲನ್ನೇ ಏಕೈಕ ಆಹಾರವಾಗಿ ನೀಡುವುದನ್ನು ಕೇವಲ ಕೆಲ ವಾರಗಳಿಗಷ್ಟೇ ಸೀಮಿತಗೊಳಿಸುವುದು ಹಾಗೂ ಹುಟ್ಟಿದ 8 ದಿನಗಳೊಳಗೆ ದನದ ಹಾಲನ್ನು ಕೊಡಲಾರಂಭಿಸುವುದು ಕೂಡಾ ಮಧುಮೇಹದ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ.[Gimeno SG, 1997] ಅತಿ ಎಳೆಯ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿಯೇ ಆಕಳ ಹಾಲು ಯಾ ಅದರಿಂದ ತಯಾರಿಸಿದ ಶಿಶು ಆಹಾರಗಳ ಸೇವನೆಯನ್ನು ಆರಂಭಿಸುವುದರಿಂದ ಮೊದಲನೇ ವಿಧದ ಮಧುಮೇಹವುಂಟಾಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳು ಹೆಚ್ಚುತ್ತವೆಯೆಂದು ಹಲವು ಅಧ್ಯಯನಗಳು ತೋರಿಸಿವೆ.[Gerstein HC, 1994; Schrezenmeir J, 2000; Wasmuth HE, 2000]
  • ದನದ ಹಾಲಿನಲ್ಲಿರುವ ವಿವಿಧ ಪ್ರೊಟೀನುಗಳು ಮಧುಮೇಹಜನಕಗಳಾಗಿರಬಹುದು ಎನ್ನುವುದನ್ನು ಪ್ರಾಣಿಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆಸಿರುವ ಸಂಶೋಧನೆಗಳು ತೋರಿಸಿವೆ. [Wasmuth HE, 2000] ದನದ ಹಾಲಿನಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರೊಟೀನುಗಳಾದ β ಲ್ಯಾಕ್ಟೋಗ್ಲೋಬುಲಿನ್, ಆಲ್ಬುಮಿನ್ ಇತ್ಯಾದಿಗಳಿಗಿದಿರಾದ ಪ್ರತಿಕಾಯಗಳು ಮೊದಲನೇ ವಿಧದ ಮಧುಮೇಹವುಳ್ಳ ಕಿರಿಯರಲ್ಲಿ  ಸಾಕಷ್ಟು ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿರುವುದನ್ನು ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದ್ದು, ಮಧುಮೇಹವುಂಟಾಗಲು ಇದುವೇ ಕಾರಣವಿರಬಹುದೆಂದು ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿದೆ.[Dahl-Jorgensen K, 1991; Dahlquist G, 1992; Karjalainen J, 1992; Savilahti E, 1988; Savilahti E, 1993; Wasmuth HE, 2000]

ಪಶುವಿನ ಹಾಲು ಮತ್ತು ಮೊಡವೆಗಳು

ಹದಿಹರೆಯದಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿರುವ ಮೊಡವೆಗಳ ಸಮಸ್ಯೆಗೂ ಹಾಲಿನ ಸೇವನೆಯು ಒಂದು ಮುಖ್ಯವಾದ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ.[Cordain L (a); Cordain L (b)] ಹಾಲಿನಲ್ಲಿರುವ ಹಾರ್ಮೋನುಗಳು ಮತ್ತಿತರ ಸಂಯುಕ್ತಗಳು ಮೊಡವೆಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದೆಂದು ಅಧ್ಯಯನಗಳು ತೋರಿಸಿವೆ.[Acne; Adebamowo CA, 2005; Adebamowo CA, 2006]

ಬೊಜ್ಜು, ರಕ್ತನಾಳದ ಕಾಹಿಲೆಗಳಿಗೂ ಹಾಲು ಕಾರಣವಿರಬಹುದು

ಜಗತ್ತಿನಾದ್ಯಂತ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಬೊಜ್ಜಿನ ತೊಂದರೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿರುವ ಆಹಾರಗಳಲ್ಲಿ ಹಾಲು ಕೂಡಾ ಒಂದಾಗಿದೆ.[Pangborn RM, 1985] ರಕ್ತನಾಳಗಳ ಒಳಭಿತ್ತಿಯು ಪೆಡಸಾಗುವುದಕ್ಕೂ ಹಾಲೊಂದು ಪ್ರಮುಖವಾದ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. ಪ್ರಾಣಿಜನ್ಯ ಪ್ರೊಟೀನುಗಳು ರಕ್ತದ ಕೊಲೆಸ್ಟರಾಲ್ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತವೆ[Kritchevsky D, 1995] ಹಾಗೂ ಹಾಲಿನಲ್ಲಿರುವ ಕೇಸೀನ್ ರಕ್ತನಾಳದ ಒಳಭಿತ್ತಿಯು ಪೆಡಸಾಗುವುದಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದೆಂದು ಅಧ್ಯಯನಗಳು ತೋರಿಸಿವೆ. [Tailford KA, 2003]

ಹಾಲು ಮತ್ತು ಮೂತ್ರಪಿಂಡದ ಹರಳುಗಳು

ಮೂತ್ರಪಿಂಡಗಳಲ್ಲಿ ಹರಳುಗಳಾಗುವುದಕ್ಕೂ ಹಾಲಿನ ಸೇವನೆಯು ಕಾರಣವಿರಬಹುದೆಂದು ವರದಿಗಳಿವೆ. ಮೂತ್ರಪಿಂಡಗಳಲ್ಲಿ ಹರಳುಗಳಿರುವವರು ಹಾಲು ಮತ್ತದರ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಬಹಳವಾಗಿ ಸೇವಿಸುವವರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ.[Kwias Z, 1979] ಆಹಾರದಲ್ಲಿ, ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಹಾಲಿನ ರೂಪದಲ್ಲಿ, ಅಧಿಕ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಕ್ಯಾಲ್ಸಿಯಂ ಅನ್ನು ಸೇವಿಸುವುದರಿಂದ ಅದು ಮೂತ್ರದಲ್ಲಿ ವಿಸರ್ಜನೆಗೊಂಡು ಹರಳುಗಳುಂಟಾಗಲು ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು.[Goldfarb DS, 1999] ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುವ ನ್ಯಾನೊಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾಗಳು ಮೂತ್ರಪಿಂಡದ ಹರಳುಗಳುಂಟಾಗಲು ಕಾರಣವಾಗಿರಬಹುದೆಂದು ವರದಿಗಳಿವೆ [ಕೆಳಗೆ ನೋಡಿ].

ದನದ ಹಾಲು ಮತ್ತು ನ್ಯಾನೊಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯ

ರಕ್ತನಾಳಗಳ ಒಳಭಿತ್ತಿಯು ಪೆಡಸಾಗಿ ಅದರೊಳಗೆ ಕ್ಯಾಲ್ಸಿಯಂ ಮಡುಗಟ್ಟುವುದಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಬಲ್ಲ ಹಾಗೂ ಮೂತ್ರಪಿಂಡಗಳಲ್ಲಿ ಕ್ಯಾಲ್ಸಿಯಂ ಹರಳುಗಳನ್ನುಂಟುಮಾಡಬಲ್ಲ ಅತಿಸೂಕ್ಷ್ಮ ಜೀವಿಗಳನ್ನು ಮನುಷ್ಯರ ರಕ್ತದಲ್ಲಿ ಗುರುತಿಸಿ, ಕೆಲವು ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಇತ್ತೀಚಿನ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ವರದಿ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ನ್ಯಾನೊಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾಗಳೆಂದು ಕರೆಯಲಾಗಿರುವ ಈ ಅತಿಸೂಕ್ಷ್ಮ ಜೀವಿಗಳನ್ನು ದನಗಳ ರಕ್ತದಲ್ಲಿಯೂ ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ. ಹಾಲು ಈ ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾಗಳ ವೃದ್ಧಿಗೆ ನೆರವಾಗುತ್ತದೆಯೆಂದೂ ಅಧ್ಯಯನಗಳು ತೋರಿಸಿವೆ. ಈ ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾಗಳ ಇರುವಿಕೆಯು ಮುಂದಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಧೃಢಪಟ್ಟದ್ದೇ ಆದರೆ, ಹಾಲಿನ ಮೂಲಕವೇ ಮನುಷ್ಯರಿಗೆ ಈ ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾಗಳ ಸೋಂಕು ತಗಲುವುದೇ ಮತ್ತು ಮನುಷ್ಯನ ರಕ್ತದಲ್ಲಿ ಹಾಗೂ ಅಂಗಾಂಶಗಳಲ್ಲಿ ಅವುಗಳ ವೃದ್ಧಿಗೆ ಹಾಲು ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆಯೇ ಎಂಬ ಕೌತುಕದ ಬಗ್ಗೆ ಇನ್ನಷ್ಟು ಅಧ್ಯಯನಗಳಾಗಬಹುದು.[Carson DA, 1998; Ciftcioglu, 1997; Kajander EO; Kajander EO, 1998; Miller VM, 2004]

ಕ್ಷಯರೋಗವೂ ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವು ಸೋಂಕು ರೋಗಗಳಿಗೆ ಹಾಲೇ ಮೂಲವಾಗಿರಬಹುದು.

ಪ್ರಾಣಿಗಳನ್ನು ಹಿಂಡಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಹಾಲಿನಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ರೋಗಾಣುಗಳು ವಿಪುಲವಾಗಿ ಬೆಳೆಯಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಸ್ಟೆಫಲೋಕಾಕಸ್ ಆರಿಯಸ್, ಸ್ಟ್ರೆಪ್ಟೋಕಾಕಸ್,  ಕಾಮ್ಪಿಲೋಬ್ಯಾಕ್ಟರ್, ಯೆರ್ಸಿನಿಯಾ ಎನ್ಟೆರೊಕೊಲೈಟಿಕಾ, ಲಿಸ್ಟಿರಿಯಾ ಮೊನೊಸೈಟೊಜಿನಸ್, ಎಶಿರಿಷಿಯಾ ಕೊಲೈ, ಎ. ಕೊಲೈ 0157:ಎಚ್ 7, ಶಿಗೆಲ್ಲ, ಸಾಲ್ಮೊನೆಲ್ಲಾ, ಬ್ರುಸೆಲ್ಲ, ಟಾಕ್ಸೋಪ್ಲಾಸ್ಮಾ, ಕ್ಷಯ ರೋಗವನ್ನುಂಟುಮಾಡುವ ಮೈಕೋಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾ ಇವೇ ಮುಂತಾದ ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾಗಳು, ಹೆಪಟೈಟಿಸ್ ಎ ವೈರಾಣು ಇತ್ಯಾದಿಗಳೆಲ್ಲವೂ ಹಾಲಿನ ಮೂಲಕ ಮನುಷ್ಯರಿಗೆ ಹರಡಬಹುದು. [Alvarez VB]

ಪ್ಯಾಶ್ಚೀಕರಣವನ್ನು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಬಳಸುವುದಕ್ಕೆ ಮೊದಲು ಪಶುವಿನ ಹಾಲು ಕ್ಷಯ ರೋಗವೂ ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವು ತರದ ಸೋಂಕು ರೋಗಗಳ ಹರಡುವಿಕೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿತ್ತು ಹಾಗೂ ತಾಯಿಯ ಹಾಲಲ್ಲದೆ ಇತರ ಆಹಾರವನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಿದ್ದ ಶಿಶುಗಳಲ್ಲಿ ಬೇಧಿಯ ಪ್ರಕರಣಗಳು ತೀರಾ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿದ್ದವು.[Atkins PJ, 1992] 1982ರ ಜೂನ್ ಮತ್ತು ಜುಲೈ ತಿಂಗಳುಗಳಲ್ಲಿ ಅಮೆರಿಕಾದ ಟೆನಿಸ್ಸೀ, ಅರ್ಕಾನ್ಸಾಸ್ ಮತ್ತು ಮಿಸ್ಸಿಸಿಪ್ಪಿ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ತೀವ್ರ ಸ್ವರೂಪದ ಕರುಳುಬೇನೆ ಹಾಗೂ ಬೇಧಿಯ ಹಲವಾರು ಪ್ರಕರಣಗಳು ವರದಿಯಾದವು. ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾದ ಪ್ಯಾಶ್ಚೀಕರಣ ಘಟಕದಿಂದ ಹೊರಬಂದಿದ್ದ ಹಾಲಿಗೂ ಈ ಪ್ರಕರಣಗಳಿಗೂ ಸಂಬಂಧವಿರುವುದನ್ನು ತನಿಖೆಯಲ್ಲಿ ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು.[Tacket CO, 1984] ಹಾಲಿನ ಬಳಕೆಯಿಂದ ಕ್ಷಯ ರೋಗವು ಹರಡುವ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳನ್ನು ಹಲವು ಅಧ್ಯಯನಗಳು ತೋರಿಸಿವೆ. ಪ್ಯಾಶ್ಚೀಕರಿಸದ ಹಾಲಿನ ಮೂಲಕ ಮೈಕೊಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಂ ಬೋವಿಸ್  ಸೋಂಕು ತಗಲಿ ಕರುಳಿನ ಕ್ಷಯರೋಗ, [Ayele WY, 2004; Leite CQF, 2003] ನಾಲಗೆಯ ಕ್ಷಯರೋಗ [Pande TK, 1995] ಕತ್ತಿನ ದುಗ್ಧರಸ ಗ್ರಂಥಿಗಳ ಕ್ಷಯ, ಉದರದ ಕ್ಷಯ ಮತ್ತಿತರ ಪುಪ್ಪುಸೇತರ ಅಂಗಗಳ ಕ್ಷಯ ರೋಗವು [Cosivi O, 1998] ಉಂಟಾಗಬಹುದು. ಶ್ವಾಸಕೋಶದ ಕ್ಷಯರೋಗವು ದನದ ಹಾಲನ್ನು ಸೇವಿಸುವವರಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಸಾಮಾನ್ಯವೆಂದು ರಷ್ಯದ ಅಧ್ಯಯನವೊಂದು ತೋರಿಸಿದೆ.[Coker R, 2006]

ಹಾಲಿನ ಸೇವನೆಯು ಹಲವು ವಿಧದ ಕ್ಯಾನ್ಸರ್ ರೋಗಕ್ಕೂ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದೆಂದು ಅಧ್ಯಯನಗಳು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ:

ಮನುಕುಲಕ್ಕೆ ದೊಡ್ಡ ಸವಾಲಾಗಿರುವ ಮತ್ತು ದಿನೇ ದಿನೇ ಹೆಚ್ಕು ಹೆಚ್ಚು ಜನರನ್ನು, ಅದರಲ್ಲೂ ಕಿರಿವಯಸ್ಕರನ್ನು ಕಾಡುತ್ತಿರುವ ಕ್ಯಾನ್ಸರ್ ರೋಗಕ್ಕೆ ಹಾಲಿನ ಸೇವನೆಯು ಕಾರಣವಾಗಿರಬಹುದೆಂದು ಹಲವಾರು ವರದಿಗಳು ಸೂಚಿಸಿವೆ. ಸ್ತನ, ಶುಕ್ಲ ಗ್ರಂಥಿ, ಅಂಡಾಶಯಗಳು, ಮೂತ್ರಪಿಂಡಗಳು, ಸ್ತ್ರೀ ಪ್ರಜನನಾಂಗಗಳು (ಗರ್ಭನಾಳವನ್ನು ಹೊರತು ಪಡಿಸಿ), ವೃಷಣಗಳು, ಶ್ವಾಸಕೋಶಗಳು, ದುಗ್ಧರಸ ಗ್ರಂಥಿಗಳು ಮತ್ತು ರಕ್ತದ ಕ್ಯಾನ್ಸರ್ ಗಳಿಗೂ ಹಾಲಿನ ಸೇವನೆಗೂ ಸಂಬಂಧವಿರುವುದನ್ನು ಅಧ್ಯಯನಗಳು ದೃಢಪಡಿಸಿವೆ. ಹಾಲಿನಲ್ಲಿರುವ ವಿವಿಧ ಬೆಳೆತ ಪ್ರಚೋದಕಗಳು ಕ್ಯಾನ್ಸರಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಪ್ರಚೋದಿಸುತ್ತವೆಯೆನ್ನುವುದಕ್ಕೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಅಧಾರಗಳಿವೆ. [Buehring GC, 2003; Chan JM, 2001; Davies TW, 1996; Epstein SS, 1996; Ferrer JF, 1981; Ganmaa D, 2002; Ganmaa D, 2003; Garner MJ, 2003; Larsen HR; Li D, 2003; Matsumoto M, 2007; Mettlin C, 1989; Mettlin CJ, 1991; Milk Causes Cancer; Oransky I; Park Y, 2007; Park SY, 2007; PCRM; Qin LQ,  2004; Rose DP, 1986; Sigurdson AJ, 1999; Stang A, 2006; Stewart A, 2004; Studies; Ursin G, 1990; Ward MH, 1994; Zheng T, 2004]

ಇಷ್ಟೆಲ್ಲಾ ಇದ್ದರೂ, ಮೂಳೆಸವೆತವನ್ನು ತಡೆಯಲು ಕ್ಯಾಲ್ಸಿಯಂ ಅಗತ್ಯವೆಂದೂ, ಅದಕ್ಕಾಗಿ ಅಧಿಕ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಹಾಲನ್ನು ಕುಡಿಯುತ್ತಿರಬೇಕೆಂದೂ ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ ಮತ್ತು ಸಹಜವಾಗಿಯೇ, ಹೈನೋದ್ಯಮದ ಸಂಪೂರ್ಣವಾದ ಬೆಂಬಲವು ಇದಕ್ಕಿದೆ. [Dairy’s Role] ವಾಸ್ತವದಲ್ಲಿ, ಹಾಲಿನ ಸೇವನೆಯಿಂದ ಮನುಷ್ಯನ ಆರೋಗ್ಯಕ್ಕೆ ಲಾಭವಿದೆಯೆಂದು ಹೇಳಲಾಗಿರುವ ಹಲವಾರು ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಲೇಖನಗಳ ಬರಹಗಾರರಿಗೆ ಹೈನೋದ್ಯಮ ಹಾಗೂ ಅದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಕೃಷಿ ಹಾಗೂ ಹೈನುಗಾರಿಕಾ ವಿದ್ಯಾಲಯಗಳ ನೆರವು ಲಭ್ಯವಾಗಿರುವುದನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು [ಅದಕ್ಕೆ ಕೆಲ ಉದಾಹರಣೆಗಳು ಇಲ್ಲಿವೆ: Jean Woo, 2007 ಬೆಂಬಲಕ್ಕೆ Fonterra Brands; Fiorito LM, 2006 ಬೆಂಬಲಕ್ಕೆ The National Dairy Council; Cadogan J, 1997 ಬೆಂಬಲಕ್ಕೆ UK Dairy Industry; Black RE, 2002 ಬೆಂಬಲಕ್ಕೆNew Zealand Milk. ಹೀಗಿದ್ದರೂ, ಈ ಲೇಖನಗಳ ತಯಾರಿಯಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ‘ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಳ ತಾಲಕಾಟವಿಲ್ಲ’ ಎಂದೇ ಹೇಳಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ!] ಆದರೆ, ಮೂಳೆಗಳ ಆರೋಗ್ಯಕ್ಕೆ ಹಾಗೂ ಕ್ಯಾಲ್ಸಿಯಂ ಸೇವನೆಗೆ ಹಾಲೇ ಅತ್ಯುತ್ತಮವಾದ ಆಹಾರವೆನ್ನುವುದಕ್ಕೆ ಯವುದೇ ಆಧಾರಗಳಿಲ್ಲ. [Weinsier RL, 2000] ಬದಲಾಗಿ, ಪಶುವಿನ ಹಾಲಿನ ಸೇವನೆಯಿಂದ ಮೂಳೆಸವೆತ ಹಾಗೂ ಮೂಳೆಮುರಿತದ ಅಪಾಯಗಳು ಹೆಚ್ಚುತ್ತವೆ ಎನ್ನುವುದನ್ನು ಅಧ್ಯಯನಗಳು ತೋರಿಸಿವೆ:

  • ಅಮೆರಿಕಾದ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಸಂಸ್ಥೆಯಾದ ಮಾಸಚುಸೆಟ್ಸ್ ನ ಹಾರ್ವರ್ಡ್ ಮೆಡಿಕಲ್ ಸ್ಕೂಲ್ ನಲ್ಲಿ ಕ್ಯಾಲ್ಸಿಯಂ ಮತ್ತು ಮೂಳೆಗಳ ಆರೋಗ್ಯದ ಬಗ್ಗೆ 77761 ಮಹಿಳೆಯರನ್ನೊಳಗೊಂಡ 12 ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲದ ಅಧ್ಯಯನವೊಂದನ್ನು 1980ರಲ್ಲಿ ನಡೆಸಲಾಯಿತು. ಹಿಂದೆಂದೂ ಕ್ಯಾಲ್ಸಿಯಂ ಅನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳದೇ ಇದ್ದ 34ರಿಂದ 59ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸಿನ ಮಹಿಳೆಯರನ್ನೊಳಗೊಂಡಿದ್ದ ಈ ಅಧ್ಯಯನದಲ್ಲಿ, ಹಾಲು ಅಥವಾ ಆಹಾರದ ಮೂಲಕ ಅಧಿಕ ಕ್ಯಾಲ್ಸಿಯಂ ಅನ್ನು ಸೇವಿಸಿದ ಮಹಿಳೆಯರಲ್ಲಿ ಮೂಳೆ ಮುರಿತದ ಅಪಾಯವು ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆಯೆನ್ನುವುದಕ್ಕೆ ಯಾವುದೇ ಅಧಾರಗಳಿಲ್ಲ ಎಂದು ಕಂಡು ಬಂದಿತು. ವಾರಕ್ಕೆ ಒಂದು ಲೋಟ ಯಾ ಅದಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಹಾಲನ್ನು ಸೇವಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದಾಗ, ದಿನಕ್ಕೆರಡು ಲೋಟ ಅಥವಾ ಅದಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಹಾಲನ್ನು ಸೇವಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಮಹಿಳೆಯರಲ್ಲಿ ತೊಡೆಯ ಮೂಳೆಮುರಿತ ಹಾಗೂ ಮುಂದೋಳಿನ ಮೂಳೆಮುರಿತದ ಸಂಭಾವ್ಯತೆಯು ಹೆಚ್ಚಿತ್ತು.[Feskanich D, 1997]
  • ಹಾರ್ವರ್ಡ್ ಮೆಡಿಕಲ್ ಸ್ಕೂಲ್ ನಲ್ಲಿ 72337 ಋತುಬಂಧಾನಂತರದ ಮಹಿಳೆಯರಲ್ಲಿ 18 ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ನಡೆಸಿದ ಅಧ್ಯಯನದಲ್ಲಿ, ಹಾಲು ಅಥವಾ ಇತರ ಕ್ಯಾಲ್ಸಿಯಂ ಪ್ರಮಾಣವು ಅಧಿಕವಾಗಿರುವ ಆಹಾರ ಸೇವನೆಯು ತೊಡೆಯ ಮೂಳೆಮುರಿತದಿಂದ ರಕ್ಷಣೆಯನ್ನೊದಗಿಸುವುದಿಲ್ಲವೆಂದು ತಿಳಿದು ಬಂದಿದೆ.[Feskanich D, 2003]
  • ಆರು ಗುಂಪುಗಳಲ್ಲಿ 39563 ಪುರುಷರು ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರನ್ನು ಅಧ್ಯಯನಕ್ಕೊಳಪಡಿಸಿದಾಗ, ಅಲ್ಪ ಕ್ಯಾಲ್ಸಿಯಂ  (ದಿನವೊಂದಕ್ಕೆ ಒಂದು ಲೋಟಕ್ಕಿಂತಲೂ ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಹಾಲು) ಸೇವನೆಯಿಂದ ಯಾವುದೇ ಮೂಳೆಮುರಿತವು – ಮೂಳೆಸವೆತದಿಂದಾಗಿ ಮೂಳೆಮುರಿತವಾಗಲೀ ಅಥವಾ ತೊಡೆಯ ಮೂಳೆಮುರಿತವಾಗಲೀ –  ಹೆಚ್ಚಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಎಂಬುದು ಕಂಡುಬಂದಿದೆ.[Kanis JA, 2005]

ಆದ್ದರಿಂದ ಹಾಲು ಮತ್ತದರ ಕ್ಯಾಲ್ಸಿಯಂ, ಮೂಳೆಸವೆತ ಹಾಗೂ ಮೂಳೆಮುರಿತಗಳನ್ನು ತಡೆಯುವ ಬದಲಾಗಿ ಅವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತವೆಯೆಂದೇ ಹೇಳಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. [Calcium and Bone; Got Osteoporosis] ಅದೇಕೆ, ನಿಮ್ಮ ಚಹಾದಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಹಾಲನ್ನು ಬೆರೆಸುವುದರಿಂದ ಚಹಾದ ಒಳ್ಳೆಯ ಗುಣಗಳು ಕೂಡಾ ನಾಶವಾಗುತ್ತವೆಯೆಂದು ವರದಿಯಾಗಿದೆ.[Lorenz M, 2007] ಹಾಗಾಗಿ, ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಕ್ಯಾಲ್ಸಿಯಂ ಅನ್ನು ಒದಗಿಸಲು ಹಾಲಿನ ಬದಲಾಗಿ ಇತರ ಕ್ಯಾಲ್ಸಿಯಂಯುಕ್ತ ಆಹಾರವನ್ನು ನೀಡುವುದೊಳಿತು ಎನ್ನುವ ಅಭಿಪ್ರಾಯವು ಬಲಗೊಳ್ಳುತ್ತಲಿದೆ. [Lanou AJ, 2005]

ಆದ್ದರಿಂದ ಹಲವು ವಿಧದ ರೋಗಗಳಿಗೆ ಬಲಿಯಾಗದೇ, ಮೂಳೆಗಳನ್ನು ಗಟ್ಟಿಯಾಗಿರಿಸಿಕೊಂಡು ಬಹುಕಾಲ ಬಾಳ ಬೇಕೆ? ಪಶು ಹಾಲಿನ ಪಾನವನ್ನು ಇಂದೇ ನಿಲ್ಲಿಸಿ!

References

  1. Acne, Milk And The Iodine Connection. Science Daily (Dec. 8, 2005). At
  2. http://www.sciencedaily.com/releases/2005/12/051207181144.htm
  3. Adebamowo CA, Spiegelman D, Danby FW, Frazier AL, Willett WC, Holmes MD. High school dietary dairy intake and teenage acne. J Am Acad Dermatol. 2005 Feb;52(2):207-14. At
  4. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15692464
  5. Adebamowo CA et al. Milk Consumption and Acne in Adolescent Girls. Dermatol Online J.  2006;12(4) At http://dermatology.cdlib.org/124/original/acne/danby.html
  6. Alexe D, Syridou G, Petridou ET. Determinants of Early Life Leptin Levels and Later Life Degenerative Outcomes. Clin Med Res. 2006;4(4):326–335 At http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?artid=1764811
  7. Almås H, Holm H, Aabakken L et al. In vitro digestion of bovine and caprine milks by human gastric enzymes – peptide profiling and antibacterial effects. Avialable at http://milkgenomics.fil-idf-pr.com/Poster15Almaas.pdf
  8. Alvarez VB, Parada-Rabell F. Health Benefits, Risks, and Regulations of Raw and Pasteurized Milk . Available at http://ohioline.osu.edu/fse-fact/pdf/0003.pdf
  9. Anderson JW, Johnstone BM, Remley DT. Breast-feeding and cognitive development: a meta-analysis. American Journal of Clinical Nutrition 1999;70(4):525-535 At http://www.ajcn.org/cgi/content/full/70/4/525
  10. Atkins PJ. White Poison? The Social Consequences of Milk Consumption, 1850–1930. Social History of Medicine 1992 5(2):207-227 At http://shm.oxfordjournals.org/cgi/content/abstract/5/2/207
  11. Ayele WY. Bovine tuberculosis: an old disease but a new threat to Africa. The International Journal of Tuberculosis and Lung Disease 2004;8(8):924-937(14) At http://docstore.ingenta.com/
  12. Baby growth charts to be revised At http://news.bbc.co.uk/1/hi/health/4938234.stm
  13. Black RE, Williams SM, Jones IE, Goulding A. Children who avoid drinking cow milk have low dietary calcium intakes and poor bone health. American Journal of Clinical Nutrition 2002;76(3):675-680. Available at http://www.ajcn.org/cgi/content/full/76/3/675
  14. Bonnet M, Delavaud C, Karine Laud K et al. Mammary leptin synthesis, milk leptin and their putative physiological roles Reprod. Nutr. Dev. 2002;42:399–413 At http://rnd.edpsciences.org/index.php?option=article&access=standard&Itemid=129&url=/articles/rnd/pdf/2002/06/02.pdf
  15. Bonyata K. Average Growth Patterns of Breastfed Babies. At http://www.kellymom.com/babyconcerns/growth/growthcharts.html
  16. Bouret SG, Draper SJ, Simerly RB. Trophic Action of Leptin on Hypothalamic Neurons That Regulate Feeding. Science 2004a;304(5667):108-110 At http://www.sciencemag.org/cgi/content/abstract/304/5667/108
  17. Bouret SG, Draper SJ, Simerly RB. Formation of Projection Pathways from the Arcuate Nucleus of the Hypothalamus to Hypothalamic Regions Implicated in the Neural Control of Feeding Behavior in Mice. The Journal of Neuroscience 2004b;24(11):2797-2805 At http://www.jneurosci.org/cgi/content/full/24/11/2797
  18. Bouret SG, Simerly RB. Minireview: Leptin and Development of Hypothalamic Feeding Circuits. Endocrinology 2004c;45(6):2621-2626 At http://endo.endojournals.org/cgi/content/full/145/6/2621
  19. Breastfeeding and the Use of Human Milk. Pediatrics 2005;115(2):496-506 At http://aappolicy.aappublications.org/cgi/content/full/pediatrics;115/2/496
  20. Brief History of Cow’s Milk. Available at http://www.milkprocon.org/history.htm
  21. Buehring GC, Philpott SM, Choi KY. Humans have antibodies reactive with Bovine leukemia virus. AIDS Res Hum Retroviruses. 2003;19(12):1105-13 At http://www.ncbi.nlm.nih.gov/sites/entrez
  22. Carson DA. An infectious origin of extraskeletal calcification. Proc Natl Acad Sci. 1998;95(14):7846–7847. At http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?artid=33867
  23. Cadogan J, Eastell R, Jones N, Barker ME. Milk intake and bone mineral acquisition in adolescent girls: randomised, controlled intervention trial. BMJ. 1997;315:1255-1260 Available at http://www.bmj.com/cgi/content/full/315/7118/1255
  24. Calcium and Bone Disease At http://notmilk.com/deb/092098.html
  25. Casabiell X, Piñeiro V, Tomé MA, Peinó R, Dieguez C, Casanueva FF. Presence of Leptin in Colostrum and/or Breast Milk from Lactating Mothers: A Potential Role in the Regulation of Neonatal Food Intake. The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism 1997;82(12):4270-4273. At http://jcem.endojournals.org/cgi/content/full/82/12/4270
  26. CDC at http://www.cdc.gov/breastfeeding/faq/index.htm
  27. Chan JM, Giovannucci EL. Dairy Products, Calcium, and Vitamin D and Risk of Prostate Cancer. Epidemiol Rev 2001;23(1). At http://epirev.oxfordjournals.org/cgi/reprint/23/1/87
  28. Chandra RK. Five-Year Follow-Up of High-Risk Infants with Family History of Allergy Who Were Exclusively Breast-Fed or Fed Partial Whey Hydrolysate, Soy, and Conventional Cow’s Milk Formulas. Journal of Pediatric Gastroenterology & Nutrition. 1997;24(4):380-388. At http://www.jpgn.org/pt/re/jpgn/abstract
  29. Ciftcioglu N, Pelttari A, Kajander EO. Extraordinary growth phases of nanobacteria isolated from mammalian blood. From Proceedings of SPIE — Volume 3111. Instruments, Methods, and Missions for the Investigation of Extraterrestrial Microorganisms, Richard B. Hoover, Editor, July 1997, pp. 429-435 At http://spiedl.aip.org/getabs/servlet/GetabsServlet
  30. http://www.cip.ukcentre.com/milk1.htm
  31. Clement A. Adebamowo et al. High school dietary dairy intake and teenage acne Journal of the American Academy of Dermatology 2005;52(2):207-214. At http://www.sciencedirect.com/science?_ob=ArticleURL
  32. Coello-Ramirez P, Larrosa-Haro A. Gastrointestinal occult hemorrhage and gastroduodenitis in cow’s milk protein intolerance. J Pediatr Gastroenterol Nutr. 1984;3(2):215-8. At http://www.ncbi.nlm.nih.gov/sites/entrez
  33. Coker R et al. Risk factors for pulmonary tuberculosis in Russia: case-control study. BMJ  2006;332:85-87 At http://www.bmj.com/cgi/content/full/332/7533/85
  34. Cordain L. Implications for the Role of Diet in Acne At http://thepaleodiet.com/articles/Final%20Acne%20Article.pdf
  35. Cordain L. Dietary Implications for the Development of Acne: A Shifting Paradigm At http://thepaleodiet.com/articles/Cordain%20US%20Dermatology%20Reviews.pdf
  36. Cosivi O et al. Zoonotic Tuberculosis due to Mycobacterium bovis in Developing Countries. Emer Infect Dis 1998;4(1) At http://www.cdc.gov/ncidod/EID/vol4no1/cosivi.htm
  37. Dahl-Jorgensen K, Joner G, Hanssen KF. Relationship between cows’ milk consumption and incidence of IDDM in childhood. Diabetes Care 1991;14(11):1081-1083 At http://care.diabetesjournals.org/cgi/content/abstract/14/11/1081
  38. Dahlquist G, Savilahti E, Landin-Olsson M. An increased level of antibodies to ltoglobulin is a risk determinant for early-onset Type 1 (insulin-dependent) diabetes mellitus independent of islet cell antibodies and early introduction of cow’s milk. Diabetologia. 1992;35(10)  At http://www.springerlink.com/content/t6m3530r57v3wj60/
  39. Dairyforall a At http://www.dairyforall.com/goatmilk-composition.php
  40. Dairyforall b At http://www.dairyforall.com/humanmilk-comp.php
  41. Dairyforall c At http://www.dairyforall.com/composition-of-milk.php
  42. Dairy’s Role in Bone Health Available at http://www.nationaldairycouncil.org/NationalDairyCouncil/Nutrition/Products/DairysRoleinBoneHealth.htm
  43. Davies TW, Palmer CR, Ruja E, Lipscombe JM. Adolescent milk, dairy product and fruit consumption and testicular cancer. Br J Cancer 1996;74:657–60.[Medline]
  44. Dewey KG. Growth Characteristics of Breast-Fed Compared to Formula-Fed Infants. Biology of the Neonate 1998;74:94-105 Available at http://content.karger.com/
  45. Docena GH, Fernandez R, Chirdo FG, Fossati CA. Identification of casein as the major allergenic and antigenic protein of cow’s milk Allergy 1996;51(6):412–416 At http://www.blackwell-synergy.com/doi/abs/10.1111/j.1398-9995.1996.tb00151.x
  46. Earl BJ, Plewa MC, Dobson JE. Aphthous Ulcers At http://www.emedicine.com/PED/topic2672.htm
  47. El-Haddad MA, Desai M, Gayle D, Ross MG. In Utero Development of Fetal Thirst and Appetite: Potential for Programming. Journal of the Society for Gynecologic Investigation 2004;11(3):123-130 At http://rsx.sagepub.com/cgi/content/abstract/11/3/123
  48. Epstein SS. Unlabeled milk from cows treated with biosynthetic growth hormones: a case of regulatory abdication.Int J Health Serv. 1996;26(1):173-85
  49. Ferrer JF, Kenyon SJ, Gupta P. Milk of dairy cows frequently contains a leukemogenic virus. Science 1981;213(4511):1014-1016. At http://www.sciencemag.org/cgi/content/abstract/213/4511/1014
  50. Feskanich D, Willett WC, Stampfer MJ, Colditz GA. Milk, dietary calcium, and bone fractures in women: a 12-year prospective study. American Journal of Public Health 1997;87(6):992-997 At http://www.ajph.org/cgi/reprint/87/6/992
  51. Feskanich D, Willett WC, Colditz GA. Calcium, vitamin D, milk consumption, and hip fractures: a prospective study among postmenopausal women. American Journal of Clinical Nutrition 2003;77(2):504-511. At http://www.ajcn.org/cgi/content/full/77/2/504
  52. Fiorito LM, Mitchell DC, Smiciklas-Wright H, Birch LL. Girls’ Calcium Intake Is Associated with Bone Mineral Content During Middle Childhood. J. Nutr. 2006;136:1281-1286. Available at http://jn.nutrition.org/cgi/content/full/136/5/1281
  53. http://www.foodsci.uoguelph.ca/dairyedu/intro.html
  54. Forget P, Arends JW. Cow’s milk protein allergy and gastro-oesophageal reflux. European Journal of Pediatrics 1985;144(4) At http://www.springerlink.com/content/r03113231q411126/
  55. Ganmaa D, Wang PY, Qin LQ, Hoshi K, Sato A. Is milk responsible for male reproductive disorders? Medical Hypotheses 2001;57:510-4. Available at http://www.eps1.comlink.ne.jp/~mayus/eng/femalecancer.html
  56. Ganmaa D, Li XM, Wang J, Qin LQ, Wang PY, Sato A. Incidence and Mortality of Testicular and Prostatic Cancers in Relation to World Dietary Practices. International Journal of Cancer 2002;98:262-7. Available at http://www.eps1.comlink.ne.jp/~mayus/eng/IJCTP.html
  57. Ganmaa D, Li XM, Qin LQ, Wang PY, Takeda M, Sato A. The Experience of Japan as a Clue to the Etiology of Testicular and Prostatic Cancers. Medical Hypotheses 2003;60:724-30. Available at http://www.eps1.comlink.ne.jp/~mayus/eng/JapExp.html
  58. Garner MJ, Birkett NJ, Johnson KC, Shatenstein B, Ghadirian P, Kreswski D. Dietary risk factors for testicular carcinoma. Int J Cancer 2003;106:934–41.[Medline]
  59. Gerstein HC. Cow’s milk exposure and type I diabetes mellitus. A critical overview of the clinical literature. Diabetes Care. 1994;17(1):13-19 At http://care.diabetesjournals.org/cgi/content/abstract/17/1/13
  60. Gimeno SG,  de Souza JM. IDDM and milk consumption. A case-control study in Sao Paulo, Brazil. Diabetes Care 1997;20(8):1256-1260 At http://care.diabetesjournals.org/cgi/content/abstract/20/8/1256
  61. Glassman MS, Newman LJ, Berezin S, Gryboski JD. Cow’s milk protein sensitivity during infancy in patients with inflammatory bowel disease. Am J Gastroenterol. 1990;85(7):838-40. At http://www.ncbi.nlm.nih.gov/sites/entrez
  62. Goldfarb DS, Coe FL. Prevention of Recurrent Nephrolithiasis. American Family Physician 1999;60(8) At http://newcms.aafp.org/afp/991115ap/2269.html
  63. Got Osteoporosis from Milk? At http://milk.elehost.com/html/osteoporosis.html
  64. Gluckman PD, Hanson MA, Beedle AS. Early life events and their consequences for later disease: A life history and evolutionary perspective. American Journal of Human Biology. 2006;19(1):1-19 At http://www3.interscience.wiley.com/cgi-bin/abstract/113509381/ABSTRACT?CRETRY=1&SRETRY=0
  65. Grosvenor CE, Picciano MF, Buamrucker CR. Hormones and Growth Factors in Milk. Endocrine Reviews. 1993;14():710-728 Available at At http://edrv.endojournals.org/cgi/reprint/14/6/710
  66. Gupta A. Initiating breastfeeding within one hour of birth: A scientific brief. At http://www.bpni.org/Article/Initiating_breastfeeding_within_one_hour.pdf
  67. Gunderson EP. Breastfeeding After Gestational Diabetes Pregnancy, Subsequent obesity and type 2 diabetes in women and their offspring Diabetes Care 2007;30:S161-S168 At http://care.diabetesjournals.org/cgi/content/full/30/Supplement_2/S161
  68. Haas F. Effect of milk ingestion on pulmonary function in healthy and asthmatic subjects. J Asthma. 1991;28(5):349-55. At http://www.ncbi.nlm.nih.gov/sites/entrez
  69. Hamosh M. Breastfeeding: Unraveling the Mysteries of Mother’s Milk Medscape General Medicine. Posted 09/15/1996 Available at http://www.medscape.com/viewarticle/408813_1
  70. Hawkes N. Mothers who switched from breast to bottle ‘were misled’. Available at http://www.timesonline.co.uk/tol/life_and_style/health/article1857052.ece
  71. Health Effects of Cows’ Milk. Available at http://www.eps1.comlink.ne.jp/~mayus/eng/
  72. Hoppe C, Mølgaard C, Michaelsen KF. Cow’s Milk and Linear Growth in Industrialized and Developing Countries. Annual Review of Nutrition. 2006;26:131-173. Available at http://arjournals.annualreviews.org/doi/abs/10.1146/annurev.nutr.26.010506.103757
  73. Hoshimoto K, Ohkura T. Vascular endothelial growth factor in human milk. British Journal of Biomedical Science. 2000. Available at http://findarticles.com/p/articles/mi_qa3874/is_200001/ai_n8888572
  74. Høst A. Cow’s milk protein allergy and intolerance in infancy. Some clinical, epidemiological and immunological aspects. Pediatr Allergy Immunol. 1994;5(5 Suppl):1-36 At http://www.ncbi.nlm.nih.gov/sites/entrez
  75. Iacono G et al. Gastroesophageal reflux and cow’s milk allergy in infants: a prospective study. J Allergy Clin Immunol. 1996;97(3):822-7 At http://www.ncbi.nlm.nih.gov/sites/entrez
  76. Iacono G. Intolerance of cow’s milk and chronic constipation in children. N Engl J Med. 1998;339(16):1100-4 At http://www.ncbi.nlm.nih.gov/sites/entrez
  77. Jakobsson I, Lindberg ST. Cow’s milk as a cause of infantile colic in breast-fed infants. Lancet. 1978;2(8087):437-9
  78. Juntti H, Tikkanen S, Kokkonen J, Alho O, Äki AN. Cow’s Milk Allergy is Associated with Recurrent Otitis Media During Childhood. Acta Oto-Laryngologica 1999;119(8):867 – 873 At http://www.informaworld.com/smpp/content~content=a713792025~db=all
  79. Kajander EO et al. Nanobacteria from blood, the smallest culturable autonomously replicating agent on Earth At http://www.nanobac.fi/Klin%20lab/Abs_autonomously.pdf
  80. Kajander EO, Çiftçioglu N. Nanobacteria: An alternative mechanism for pathogenic intra- and extracellular calcification and stone formation. Proc Natl Acad Sci 1998;95(14):8274-8279 At http://www.pnas.org/cgi/content/full/95/14/8274
  81. Kanis JA et al. A meta-analysis of milk intake and fracture risk: low utility for case finding Osteoporosis International 2005;16(7):799-804 At http://www.springerlink.com/content/hnanbfeck22fdpd7/
  82. Karjalainen J et al. A bovine albumin peptide as a possible trigger of insulin-dependent diabetes mellitus NEJM 1992;327(5):302-307 At http://content.nejm.org/cgi/content/abstract/327/5/302
  83. Kritchevsky D. Dietary Protein, Cholesterol and Atherosclerosis: A Review of the Early History. Journal of Nutrition 1995;125(3_Suppl):589-593. At http://jn.nutrition.org/cgi/reprint/125/3_Suppl/589S
  84. Kitazawa H, Yonezawa K, Tohno M et al. Enzymatic digestion of the milk protein beta-casein releases potent chemotactic peptide(s) for monocytes and macrophages. Int Immunopharmacol. 2007 Sep;7(9):1150-9.
  85. Knoflach P, Park BH, Cunningham R, Weiser MM, Albini B. Serum antibodies to cow’s milk proteins in ulcerative colitis and Crohn’s disease. Gastroenterology. 1987;92(2):479-85. At http://www.ncbi.nlm.nih.gov/sites/entrez
  86. Kokkonen J, Similä S, Herva R. Impaired gastric function in children with cow’s milk intolerance European Journal of Pediatrics. 1979;132(1) At http://www.springerlink.com/content/j22587w6146h2008/
  87. Kokkonen J, Haapalahti M, Laurila K, Karttunen TJ, Mäki M. Cow’s milk protein-sensitive enteropathy at school age. J Pediatr. 2001;139(6):797-803 At http://www.ncbi.nlm.nih.gov/sites/entrez
  88. Kradjian RK. The milk letter: A message to my patients. http://www.notmilk.com/kradjian.html
  89. Lanou AJ, Berkow SE, Barnard ND. Calcium, Dairy Products, and Bone Health in Children and Young Adults: A Reevaluation of the Evidence PEDIATRICS Vol. 115 No. 3 March 2005, pp. 736-743 http://pediatrics.aappublications.org/cgi/content/full/115/3/736
  90. Lara-Villoslada, Olivares M, Xaus J. The Balance Between Caseins and Whey Proteins in Cow’s Milk Determines its Allergenicity. J. Dairy Sci. 2000;88:1654-1660 At http://jds.fass.org/cgi/content/full/88/5/1654
  91. Larsen HR. Milk and the Cancer Connection. Available at http://www.vvv.com/healthnews/milk.html
  92. Leite CQF et al. Isolation and identification of mycobacteria from livestock specimens and milk obtained in Brazil. Mem. Inst. Oswaldo Cruz 2003;98(3) At http://www.scielo.br/scielo.php
  93. Li D, Ganmaa D, Sato A. The Experience of Japan as a Clue to the Etiology of Breast and Ovarian Cancers: Relationship between Death from Both Malignancies and Dietary Practices. Medical Hypotheses 2003;60:268-75. Available at http://www.eps1.comlink.ne.jp/~mayus/lifestyle2/JapanExpBO.html
  94. Lifschitz C, Hawkins HK, Guerra C, Byrd N. Anaphylactic shock due to cow’s milk protein hypersensitivity in a breast-fed infant. J-Pediatr-Gastroenterol-Nutr. 1988;7(1):141-4 At http://grande.nal.usda.gov/ibids/index.php
  95. Lorenz M et al. Addition of milk prevents vascular protective effects of tea. Eur Heart J. 2007;28(2):219-23. Epub 2007 Jan 9. At http://eurheartj.oxfordjournals.org/cgi/content/abstract/ehl442v1
  96. Lothe L, Lindberg T. Cow’s Milk Whey Protein Elicits Symptoms of Infantile Colic in Colicky Formula-Fed Infants: A Double-Blind Crossover Study. Pediatrics 1989;83(2):262-266 At http://pediatrics.aappublications.org/cgi/content/abstract/83/2/262
  97. Lucas A, Morley R, Cole TJ, Lister G, Leeson-Payne C. Breast milk and subsequent intelligence quotient in children born preterm. Lancet. 1992;339(8788):261-4
  98. Mantzoros CS. The Role of Leptin in Human Obesity and Disease: A Review of Current Evidence. At http://www.annals.org/cgi/reprint/130/8/671.pdf
  99. Masatoshi Matsumoto et al. Consumption of Dairy Products and Cancer Risks J Epidemiol 2007;17:38-44. At http://www.jstage.jst.go.jp/article/jea/17/2/17_38/_article
  100. Mettlin C. Milk drinking, other beverage habits, and lung cancer risk. Int J Cancer. 1989;43(4):608-12. At http://grande.nal.usda.gov/ibids/index.php?mode2=detail&origin=ibids_references&therow=268628
  101. Mettlin CJ. Invited commentary: progress in the nutritional epidemiology of ovary cancer. Am J Epidemiol. 1991;134(5):457-9; discussion 460-1 At http://www.ncbi.nlm.nih.gov/sites/entrez
  102. Miller VM et al. Evidence of nanobacterial-like structures in calcified human arteries and cardiac valves. Am J Physiol Heart Circ Physiol 2004;287:H1115-H1124 At http://ajpheart.physiology.org/cgi/content/full/287/3/H1115
  103. Milk Causes Cancer Too At http://www.13.waisays.com/cancer2.htm
  104. Milk Protein At http://www.milkfacts.info/Milk%20Composition/protein.htm
  105. Miralles O, Sánchez J, Palou A, Picó C. A Physiological Role of Breast Milk Leptin in Body Weight Control in Developing Infants. Obesity 2006;14:1371-1377 At http://www.obesityresearch.org/cgi/content/full/14/8/1371
  106. Moissidis et al. Milk-induced pulmonary disease in infants (Heiner syndrome). Case Report. Pediatric Allergy & Immunology. 2005;16(6):545-552. At http://pt.wkhealth.com/pt/re/pall/abstract
  107. Morley R, Cole TJ, Powell R, Lucas A. Mother’s choice to provide breast milk and developmental outcome. Arch Dis Child. 1988;63(11):1382-5.
  108. Niec AM, Frankum B, Talley NJ. Are adverse food reactions linked to irritable bowel syndrome? The American Journal of Gastroenterology 1998;93(11):2184–2190. At http://www.blackwell-synergy.com/doi/abs/10.1111/j.1572-0241.1998.00531.x
  109. Nielsen RG, Bindslev-Jensen C, Kruse-Andersen S, Husby S. Severe gastroesophageal reflux disease and cow milk hypersensitivity in infants and children: disease association and evaluation of a new challenge procedure. Journal of Pediatric Gastroenterology and Nutrition 2004;39(4):383-391 At http://www.cababstractsplus.org/google/abstract.asp
  110. Okada T. Effect of cow milk consumption on longitudinal height gain in children. American Journal of Clinical Nutrition 2004;80(4):1088-1089 Available at http://www.ajcn.org/cgi/content/full/80/4/1088-a
  111. Onis MD. Acta Pædiatrica 2006;450:5-6 Available at http://www.who.int/childgrowth/standards/Foreword.pdf
  112. Oransky I. What’s in your milk? The hypothesis: Hormones and growth factors in dairy increase cancer risk. The Scientist 21;2(34) Available at http://www.the-scientist.com/article/home/43585/
  113. Oski FA. Is Bovine Milk a Health Hazard? Pediatrics 1985;75: 182-186. Abstract
  114. Palmer LF. The Dangers of Cow’s Milk. http://www.naturalchild.org/guest/linda_folden_palmer.html
  115. Pande TK et al. Primary lingual tuberculosis caused by M. bovis infection. Oral Surgery, Oral Medicine, Oral Pathology, Oral Radiology, and Endodontology 1995;80(2):172-174 At http://www.sciencedirect.com/science
  116. Pangborn RM, Bos KE, Stern JS. Dietary fat intake and taste responses to fat in milk by under-, normal, and overweight women. Appetite. 1985;6(1):25-40. At http://www.ncbi.nlm.nih.gov/sites/entrez
  117. Park SY, Murphy SP, Wilkens LR, Stram DO, Henderson BE, Kolonel N. Calcium, Vitamin D, and Dairy Product Intake and Prostate Cancer Risk: The Multiethnic Cohort Study American Journal of Epidemiology 2007 166(11):1259-1269. Available at http://aje.oxfordjournals.org/cgi/content/abstract/166/11/1259
  118. Park Y, Mitrou PN, Kipnis V, Hollenbeck A, Schatzkin A, Leitzmann MF. Calcium, Dairy Foods, and Risk of Incident and Fatal Prostate Cancer-The NIH-AARP Diet and Health Study. American Journal of Epidemiology 2007 166(11):1270-1279 Availabl eat http://aje.oxfordjournals.org/cgi/content/abstract/166/11/1270
  119. PCRM: Milk- America’s Health Problem. Available at http://www.preventcancer.com/consumers/general/milk.htm
  120. Pico´ C, Sa´nchez J, Oliver P, Miralles O, Ceresi E, Palou A. Role of leptin present in maternal milk in the control of energy balance during the post-natal period. Genes Nutr 2007;2:139–141 At http://www.springerlink.com/content/3609812807664303/fulltext.pdf
  121. Pittschieler K. Cow’s milk protein-induced colitis in the breast-fed infant J Pediatr Gastroenterol Nutr. 1990;10(4):548-9
  122. Qin LQ et al. Milk consumption is a risk factor for prostate cancer: meta-analysis of case-control studies. Nutr Cancer. 2004;48(1):22-7. At http://www.ncbi.nlm.nih.gov/sites/entrez
  123. Ram FSF. Cow’s milk protein avoidance and development of childhood wheeze in children with a family history of atopy. At http://www.medscape.com/viewarticle/486796
  124. Real Milk: Abstracts on the Effect of Pasteurization on the Nutritional Value of Milk. Available at http://www.realmilk.com/abstractsmilk.html
  125. Rees L. Healthy digestion in infants. SA Pharmacist’s Assistant, July / august 2005. Available at http://www.sapajournal.co.za/index.php/SAPA/article/viewFile/31/26
  126. Rich-Edwards JW, Ganmaa D, Pollak MN et al. Milk consumption and the prepubertal somatotropic axis. Nutrition Journal 2007;6:28 Available at http://www.nutritionj.com/content/6/1/28
  127. Rollinger M. History of milk At http://www.eps1.comlink.ne.jp/~mayus/eng/MariaEng.pdf
  128. Rose DP, Boyar AP, Wynder EL. International comparisons of mortality rates for cancer of the breast, ovary, prostate, and colon, and per capita food consumption. Cancer. 1986;58(11):2363-71. At http://www.ncbi.nlm.nih.gov/sites/entrez
  129. Rytkönen J. Effect of heat denaturation of bovine milk beta-lactoglobulin on its epithelial transport and allergenicity. Acta Univ. Oul. D 883, 2006. AvAilable at http://herkules.oulu.fi/isbn9514281209/isbn9514281209.pdf
  130. http://www.saanendoah.com/compare.html
  131. Salimei E, Varisco G, Rosi F. Major constituents, leptin, and non-protein nitrogen compounds in mares’ colostrum and milk Reprod. Nutr. Dev. 2002;42:65–72 65 At http://rnd.edpsciences.org/index.php?option=article&access=standard&Itemid=129&url=/articles/rnd/pdf/2002/02/Salimei.pdf
  132. Salvatore S, Vandenplas Y. Gastroesophageal reflux and cow milk allergy: is there a link? Pediatrics. 2002;110(5):972-84. At http://pediatrics.aappublications.org/cgi/content/full/110/5/972
  133. Samuelsson SM, Ekbom A, Zack M, Helmick CG, Adami HO. Risk factors for extensive ulcerative colitis and ulcerative proctitis: a population based case-control study. Gut. 1991;32(12):1526–1530. At http://www.pubmedcentral.nih.gov/picrender.fcgi?artid=1379255&blobtype=pdf
  134. Sato A, Ganmaa D. Hormonal effects of cows’ milk on human health. Available at http://www.eps1.comlink.ne.jp/~mayus/eng/Bostonmilk.pdf
  135. Savilahti E, Saukkonen TT, Virtala ET, Tuomilehto J, Akerblom HK. Increased levels of cow’s milk and beta-lactoglobulin antibodies in young children with newly diagnosed IDDM. The Childhood Diabetes in Finland Study Group Diabetes Care 1993;16(7):984-989 At http://care.diabetesjournals.org/cgi/content/abstract/16/7/984
  136. Savilahti E, Akerblom HK, Tainio VM, Koskimies S. Children with newly diagnosed insulin dependent diabetes mellitus have increased levels of cow’s milk antibodies. Diabetes Res. 1988;7(3):137-40.
  137. Schrezenmeir J, Jagla A. Milk and Diabetes Journal of the American College of Nutrition 2000;19(90002):176S-190S. At http://www.jacn.org/cgi/content/full/19/suppl_2/176S
  138. Scott FW. Cow milk and insulin-dependent diabetes mellitus: is there a relationship? American Journal of Clinical Nutrition 1990;51:489-491 At http://www.ajcn.org/cgi/reprint/51/3/489
  139. Sigurdson AJ, Chang S, Annegers JF, et al. A case-control study of diet and testicular carcinoma. Nutr Cancer 1999;34:20–6.[Medline]
  140. Stang A, Ahrens W, Baumgardt-Elms C et al. Adolescent Milk Fat and Galactose Consumption and Testicular Germ Cell Cancer Cancer Epidemiology Biomarkers & Prevention 2006;15:2189-2195. Available at http://cebp.aacrjournals.org/cgi/content/full/15/11/2189#TBL4
  141. Stengler M. Cow’s Milk–A Cautionary Tale Available At http://www.alive.com/1855a5a2.php?subject_bread_cramb=455
  142. Steppan CM, Swick AG. A Role for Leptin in Brain Development. Biochemical and Biophysical Research Communications 1999;256(3):600-602. At http://www.sciencedirect.com/science
  143. Stewart A. Hormones in Milk Are Linked to Cancer. March 2004. Available at http://www.consumerhealthjournal.com/articles/milk-and-cancer.html
  144. Studies Find Milk Consumption, Use of HRT, and Pregnancy May Influence Hormone Levels Associated With Cancer Risk in Women. Available at http://www.hms.harvard.edu/news/pressreleases/bwh/0902milkconsumption.html
  145. Summary-The Early Feeds: Human Milk Versus Formula and Bovine Milk. Pediatrics 1985;75:157-159. Available at http://pediatrics.aappublications.org/cgi/gca
  146. Tacket CO et al. A multistate outbreak of infections caused by Yersinia enterocolitica transmitted by pasteurized milk. JAMA 1984;251(4):483 At http://jama.ama-assn.org/cgi/content/abstract/251/4/483
  147. Tailford KA, Berry CL, Thomas AC, Campbel JH. A casein variant in cow’s milk is atherogenic. Atherosclerosis 2003;170(1):13-19. Abstract
  148. Taylor KB, Truelove SC. Circulating antibodies to milk proteins in ulcerative colitis. Br Med J. 1961;2(5257):924–929. At http://www.pubmedcentral.nih.gov/pagerender.fcgi?artid=1969927&pageindex=1
  149. Truelove SC. Ulcerative Colitis Provoked by Milk. Br Med J. 1961;1(5220):154–160. At http://www.pubmedcentral.nih.gov/pagerender.fcgi
  150. Uauy R, Peirano P. Breast is best: human milk is the optimal food for brain development. American Journal of Clinical Nutrition 1999;70(4):433-434 At http://www.ajcn.org/cgi/content/full/70/4/433
  151. Ursin G, Bjelke E, Heuch I, Vollset SE. Milk consumption and cancer incidence: a Norwegian prospective study. Br J Cancer. 1990;61(3):454-9. At http://www.ncbi.nlm.nih.gov/sites/entrez
  152. Vernia P, Di Camillo M, Marinaro V. Lactose malabsorption, irritable bowel syndrome and self-reported milk intolerance. Dig Liver Dis. 2001;33(3):234-9. At http://www.ncbi.nlm.nih.gov/sites/entrez
  153. Vernia P et al. Self-reported milk intolerance in irritable bowel syndrome: what should we believe? Clinical Nutrition 2004;23(5):996-1000. At http://www.sciencedirect.com/science
  154. Vernia P, Ricciardi MR, Frandina C, Bilotta T, Frieri G. Lactose malabsorption and irritable bowel syndrome. Effect of a long-term lactose-free diet. Ital J Gastroenterol. 1995;27(3):117-21. At http://www.ncbi.nlm.nih.gov/sites/entrez
  155. Virtanen SM et al. Diet, cow’s milk protein antibodies and the risk of IDDM in Finnish children. Diabetologia. 1994;37(4) At http://www.springerlink.com/content/u1n2065465162043/
  156. Vitoria JC et al. Cow’s milk protein-sensitive enteropathy. Clinical and histological results of the cow’s milk provocation test. Helv Paediatr Acta. 1979;34(4):309-18 At http://www.ncbi.nlm.nih.gov/sites/entrez
  157. Ward MH et al. Dietary factors and non-Hodgkin’s lymphoma in Nebraska (United States). Cancer Causes Control. 1994;5(5):422-32. At http://www.ncbi.nlm.nih.gov/sites/entrez
  158. Wasmuth HE, Kolb H. Cow’s milk and immune-mediated diabetes. Proc Nutr Soc. 2000 Nov;59(4):573-9. At http://www.ncbi.nlm.nih.gov/sites/entrez
  159. Weinsier RL, Krumdieck CL. Dairy foods and bone health: examination of the evidence American Journal of Clinical Nutrition 2000;72(3):681-689. Available at http://www.ajcn.org/cgi/content/full/72/3/681
  160. WHO At http://who.int/topics/breastfeeding/en/
  161. WHO revises outdated baby growth charts At http://www.ctv.ca/servlet/ArticleNews/story/
  162. Wiley AS. Does Milk Make Children Grow? Relationships Between Milk Consumption and Height in NHANES 1999–2002. Am J Hum Biol 2005;17:425–441. Available at http://people.jmu.edu/wileyas/website%20materials/DoesMilkMakeChildrenGrow.pdf
  163. Willetts IE, Dalzell M, Puntis JW, Stringer MD. Cow’s milk enteropathy: surgical pitfalls. J Pediatr Surg. 1999;34(10):1486-8 At http://www.ncbi.nlm.nih.gov/sites/entrez
  164. Woo J, Lau W, Xu L et al. Milk Supplementation and Bone Health in Young Adult Chinese Women. Journal of Women’s Health. June 1, 2007, 16(5): 692-702 Available at http://www.liebertonline.com/doi/abs/10.1089/jwh.2006.0222
  165. Woo SB, Sonis ST. Recurrent aphthous ulcers: A review of diagnosis and treatment JADA 1996;127:1202 At http://jada.ada.org/cgi/reprint/127/8/1202
  166. Xiang M et al. Long-chain polyunsaturated fatty acids in human milk and brain growth during early infancy. Acta Paediatrica 2000;89(2):142–147. Available at http://www.blackwell-synergy.com/doi/abs/10.1111/j.1651-2227.2000.tb01206.x
  167. Zbigniew Kwias et al. Effect of environment on the development of nephrolithiasis. Urologia Polska 1979;32(4) At http://www.urologiapolska.pl/artykul.php?305&lang=en&print=1
  168. Zheng T. Diet and Nutrient Intakes and Risk of Non-Hodgkin’s Lymphoma in Connecticut Women Am J Epidemiol 2004;159:454-466. At http://aje.oxfordjournals.org/cgi/content/full/159/5/454